Thursday, June 23, 2011

ေသြးအားနည္းတာနဲ႔ ေသြးဖိအားနည္းတာ

Anemia and Blood pressure ေသြးအားနည္းတာနဲ႔ ေသြးဖိအားနည္းတာ

31 Dec 10, 18:59
ကၽြန္ေတာ္ ေသြးထြက္လြန္ရာကေန ေသြးေပါင္က် ေသြးနီဥနည္းတာ လေတာ္ေတာ္ၾကာတယ္။ ခု ျပန္ေကာင္းလာပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ လူက ၾကာၾကာ အာရံုမစုိက္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ခါတုိင္း စာအုပ္ထူၾကီးေတြ တစ္ေနကုန္ ထုိင္ဖတ္ႏုိင္တယ္။ အခု သူမ်ားစကားေျပာရင္ေတာင္ ၾကာလာရင္ အာရံုစုိက္ရ ခက္ေရာ။ ေခါင္းထဲမွာ အေတြးေတြက တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ရွိရွိျပီး လူက အေတြးနယ္ထဲ ေရာက္ေနတယ္။ ေသြးအားနည္းလုိ႔ ဦးေႏွာက္ထဲ ေအာက္ဆီဂ်င္ အေရာက္နည္းလုိ႔ ျဖစ္တာလားလုိ႔။ ဒါေပမယ့္ ေသြးအားနည္းတာလဲ ေပ်ာက္သြားျပီ။ ေသြးေပါင္လဲ ပံုမွန္ပါ။ ဘာလုပ္ရမလဲဆရာ။

ေမးတဲ့သူေျပာတာ အမွန္ဘဲ။ ေသြးယိုရင္ ေသြးအားနည္းမယ္။ တိုင္းၾကည့္ရင္ Blood pressure က်ေနမယ္။ လူက ေနမေကာင္း ျဖစ္မယ္။ ေသြးလဲ မယိုေတာ့၊ ေဆးလိုတာလဲ ကုလိုက္ရင္ ေသြးဖိအား ျပန္ေကာင္းမယ္။ ဒါေပမဲ့ လူက မေကာင္းေသးတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အဲဒါ ေသြးအား ဆက္နည္းေနေသးတာပါ။

ဒါကို နားလည္ဘို႔ Anemia “ေသြးအားနည္းတာ” နဲ႔ Blood pressure (BP) “ေသြးဖိအား” ဆက္စပ္တာေလး နဲနဲ သိဘို႔ လိုတယ္။ ေသြးဖိအားကို တခ်ိဳ႕က “ေသြးေပါင္ခ်ိန္” လို႔ ခပ္လြယ္လြယ္ေခၚတာ ႏုတ္က်ိဳးေနၾကတယ္။ “ေသြးဖိအား” ဆိုမွ မွန္တယ္။ အေရအတြက္၊ ပမာဏ၊ အတိုင္းအတာေတြကို ေျပာရင္ ကိန္းဂဏန္းေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ (ယူနစ္) တခုခု ထည့္ ေျပာရတယ္။

“အရပ္ ၅ ေပခြဲ ရွိတဲ့ ေမြးလူနာ ေရာက္လာတယ္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ၉၈႕၆ ဒီဂရီ ဖါရင္ဟိုက္ နဲ႔ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း တမိနစ္မွာ ၈ဝ ရွိတယ္။ ေသြးဖိအား တိုင္းေတာ့ 100/70 mmHg ရွိတယ္။ ၾကာေနလို႔ 5% Dextrose 500 cc ထဲမွာ သားအိမ္ညွစ္အား ေကာင္းတဲ့ေဆး Oxytocin 2 ml တလံုးထည့္ျပီး သြင္းေပးတယ္။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္၊ ဒီဇဘၤာ ၂၇ ရက္ ည ၁၁ နာရီ ၃ဝ မိနစ္မွာ သူေမြးလိုက္တဲ့ ကေလးက ၅ ေပါင္ ၈ ေအာင္စ ေလးတယ္။ ကေလးေခါင္းက ၃၂ စင္တီမီတာရွိတယ္။ အလွဴေငြ ၅ဝဝ ရူပီး ထည့္သြားလို႔ ေက်းဇူးတင္တယ္။”

ဒီမွတ္တမ္းထဲမွာ ယူနစ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႔ရပါမယ္။ ေသြးဖိအား ကို mmHg ဆိုတာနဲ႔ မွတ္သားပါတယ္။ mm ဆိုတာ မီလီမီတာ၊ Hg ဆိုတာ (မာက်ဴရီ)။ ေသြးဖိအားတိုင္းကရိယာမွာ မာက်ဴရီ ေခၚတဲ့ ျပဒါးပါျပီး၊ ဖန္ျပြန္ေလးမွာ ေရးမွတ္ ထားတာေတြက မီလီမီတာေတြမို႔ (မီလီမီတာ-မာက်ဴရီ) ဆိုျပီးေရးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပါင္ နဲ႔ မဟုတ္ပါ။

ေသြးဖိအား အနည္း-အမ်ားကို BP နဲ႔ တိုင္းရေပမဲ့ ေသြးအား အနည္း-အမ်ားကိုေတာ့ လူကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အသားအေရ ျဖဴေဖြးေနတာ ျမင္ရမယ္၊ ေခါင္းမူးတယ္၊ အလုပ္လုပ္ရင္ ေမာတယ္၊ စသျဖင့္ (ကြန္ပလိန္႔) လုပ္မယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ ေသြးစစ္မွ တိတိက်က် သိရလိမ့္မယ္။ အေျဖထြက္ရင္ Hb (ဟီမိုဂလိုဘင္) ဘယ္ေလာက္ ရွိတယ္ဆိုတာ ပါလာမယ္။
• ေမြးစကေလး = 17-22 gm/dl
• ကေလး = 11-13 gm/dl
• လူၾကီး-ေယာက္်ား = 14-18 gm/dl
• လူၾကီး-မိန္းမ = 12-16 gm/dl

ေနာက္ျပီး လူၾကီးတေယာက္မွာ ေသြးထုတည္ ၅ (၄႕၇) လီတာ ရွိတယ္။ Drip ပုလင္း ၁ဝ ပုလင္းေပါ့။ လူ႔ေသြးဆိုတာ ၾကည့္ရင္ေတာ့ အရည္၊ ေသေသျခာျခာ စစ္ရင္ အရည္ထဲမွာ အခဲေတြလဲ ပါတယ္။ အခဲဆိုတာေတြက ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ နဲ႔ ေသြးမံႈေတြ ျဖစ္တယ္။ အခ်ိဳးအဆက အခဲ ၄၅% နဲ႔ အရည္ ၅၅%။ ေသြးရဲ႕အလုပ္က အာဟာရ နဲ႔ ေအာက္စီဂ်င္ေတြကို သယ္ပို႔ ေပးတာနဲ႔ မလိုတာေတြကို ျပန္စြန္႔တာလဲ လုပ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ကိုလဲ ထိန္းညွိေပးေသးတယ္။ ေနာက္ျပီး ေရာဂါဘယ ေတြကို တိုက္ထုတ္တာမွာလဲ သူပါေသးတယ္။

“ေတာင္ေပၚ-ေျမျပန္႔၊ တေျမထဲေန-တေရထဲေသာက္၊ တေသြးထဲ-တသားထဲ” ဆိုတာ အင္မတန္ေကာင္းလွတဲ့ ႏိုင္ငံေရး (စလိုဂင္) ျဖစ္ပါတယ္။ ကြာတာေလး ေထာက္ျပရင္ တမ်ိဳး မထင္ၾကပါနဲ႔။ အျမင့္ ေနရသူေတြမွာ ေသြးပိုၾကတယ္။ သူတို႔မွာ ေသြး ၁ လီတာကေန ၁႕၉ လီတာ ပိုရွိၾကတယ္။ ေျပာခဲ့သလို ေအာက္စီဂ်င္ သယ္ပို႔တာ လုပ္ရေတာ့ အထက္ ေရာက္ေလ ေလပါးေလမို႔၊ လိုတာ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ပိုတာ ျဖစ္လာေစပါတယ္။

ႏွလံုးကေန ေသြးေတြကို ညွစ္ထုတ္ေနတာက လက္ထဲမွာ စပရင္ထည့္ျပီး လက္ေမာင္း ၾကြက္သား သန္မာေအာင္ လုပ္ေနသလိုဘဲ။ ညွစ္လိုက္၊ ေလွ်ာ့လုိက္။ မီးသတ္ပိုက္ကေန ေရပန္းသလို မဟုတ္ပါ။ ညွစ္တဲ့အခါ Heart valves အဆို႔ရွင္ေတြ ဖြင့္တာ-ပိတ္တာနဲ႔ ႏွလံုးထဲက ေသြးေတြက Turbulence လိႈင္းေတြလို ျဖစ္ေတာ့ Heart sounds ႏွလံုးခုန္သံဆိုတာ ျဖစ္လာေစတယ္။ ဗိုက္ထဲက ကေလး ႏွလံုးခုန္သံကို Doppler ကရိယာနဲ႔ နားေထာင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ ၉-၁ဝ ပါတ္ ရွိမွသာ ၾကားႏိုင္ေပမဲ့၊ သေႏၶသား ၅ ပါတ္ကတည္းကေန စခုန္တယ္။ ေသဆံုးတဲ့အထိ မရပ္မနား ခုန္ေနတယ္။

အဲလို ႏွလံုးက ညွစ္ထုတ္တဲ့အခါ ေသြးေတြကေန ေသြးလႊတ္ေၾကာနံရံအေပၚမွာ သက္ေရာက္ေနတဲ့အား ဘယ္ေလာက္ ရွိလဲ တိုင္းတာကို Blood pressure ေသြးဖိအားလို႔ ေခၚလိုက္တယ္။ ေသြးဖိအားဆိုတာ အျမဲေျပာင္းေနတာပါ။ ႏွလံုး တခါ ခုန္တာမွာ ႏွစ္ခါ ေျပာင္းတယ္ ေျပာရမွာဘဲ။ ႏွလံုးညွစ္ခ်ိန္မွာ ရွိတဲ့အားက မ်ားတာေပါ့။ မညွစ္တဲ့ခ်ိန္မွာလဲ နည္းေပမဲ့၊ ဖိအားက ရွိေနတာမို႔ သုညေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အေပၚဂဏန္းေခၚတဲ့ မ်ားတာကို Systolic pressure ေအာက္ဂဏန္း၊ နည္းတာကို Diastolic pressure လို႔ ေခၚတယ္။

Blood pressure ကို သက္ေရာက္ေစတာေတြက အလြန္႔အလြန္ မ်ားတယ္။ ၾကီးတာက စရရင္ ကမာၻ႔ဆြဲအား၊ က်ား-မ၊ အသက္၊ လႈတ္ရွားမႈ၊ စတာေတြ အားလံုးထဲမွာ ေသြးအားနည္းတာနဲ႔ တိုက္ရိုက္ ဆိုင္တာေတြက ေသြးအပ်စ္-အက်ဲ နဲ႔ ေသြးထုတည္။

လူတေယာက္ ဘာလို႔ ေသြးအားနည္းရလဲ။ လြယ္လြယ္ေလးေျပာရရင္ ေသြးယို-ေသြးသြန္လို႔ပါ။ (သြားဖံုး၊ ႏွာေခါင္း၊ ဆီးထဲ-ဝမ္းထဲ) ဘယ္ကပါပါ၊ (အနာ-ဒဏ္ရာ၊ မီးဖြါး၊ ကေလးပ်က္၊) ဘာေၾကာင့္ ထြက္ထြက္၊ ေသြးအား နည္းမယ္။ အခု ထြက္ရင္ အခု ေသြးအားနည္းမယ္။ ျဖစ္ေနတာၾကာသူေတြမွာ နာတာရွည္ ေသြးအားနည္းတာ ျဖစ္မယ္။ ဒီလူႏွစ္ဦး မတူၾကဘူး။

“လူေတြဟာ အင္မတန္ ေကာင္းလြန္းတဲ့ စက္ေတြထက္ သာလြန္တယ္။” ကြန္ျပဴတာေတြမွာ Auto ဆိုတာေတြ ရွိတယ္။ Windows automatic updates, Automatically logon the user စသျဖင့္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြရဲ႕ (ေအာ္တို) ကို လိုက္မမီပါ။

ဆိုပါစို႔ လူတေယာက္ကေန ေသြး ၂ ပုလင္းစာ၊ ၁ လီတာေလာက္ ယိုထြက္-ကုန္ခမ္းသြားမယ္။ သူ႔မွာ ေနေကာင္းတံုးက ၁ဝ ပုလင္း ရွိခဲ့ေတာ့ ၈ ပုလင္းဘဲ က်န္ေတာ့မွာေပါ့။ ခ်က္ခ်င္း ေသြးဖိအား က်ေတာ့မယ္။ ေျပာခဲ့သလို ကြန္ျပဴတာထက္ ေကာင္းတဲ့ သမမွ်တေနေစေအာင္ စီမံမႈစနစ္ Homeostasis ကေန အရည္ထုထည္ကို ၁ဝ ပုလင္းစာ ျပန္ရွိလာေအာင္ အျပင္းအထံ ၾကိဳးပမ္းေတာ့တယ္။

ေသြးထုထည္ကို သံုးမ်ိဳးကေန အဓိက လုပ္ေပးတယ္။ Cardiac output ႏွလံုးေသြးထုတ္ႏိုင္စြမ္း၊ Blood volume ေသြးထုထည္ နဲ႔ Tissue perfusion တစ္ရွဴးေတြရဲ႕ စိမ့္ထြက္ႏိုင္စြမ္းေတြက သံၾကိဳးကြင္းဆက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေသြးပမာဏ က်သြားရင္ ႏွလံုးကထုတ္ႏိုင္တာ ေလွ်ာ့လို႔ ရင္းစားျပန္ရေအာင္ တစ္ရွဴးထဲက အရည္ေတြကို ထုတ္သံုးတယ္။

အရည္ေတြကို ေသြးထဲ စုပ္ယူလို႔ ထုထည္ေတာ့ ျပည့္ပါရဲ႕ ေသြးနီဥေတြကို အခ်ိန္မီ ထုတ္မေပးႏိုင္ေသးတာမို႔ အခဲကနည္း အရည္က မ်ားလို႔ Haemodilution ေသြးက်ဲတယ္ ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ ေရေရာတဲ့ ယမကာ ေသာက္ရသလို အရက္သမား မမူးပါ။ ေသြးအား နည္းသူကေတာ့ မူးလိမ့္မယ္။ အလုပ္ ပံုမွန္မလုပ္ႏိုင္၊ လႈတ္ရွားရင္ ေမာလြယ္မယ္။

ေသြးထုထည္ တိုးလာတာနဲ႔ ေသြးဖိအား လိုက္တက္လာမယ္။ ေသြးဖိအားကို ထိန္းညွိတဲ့ တျခား ရႈတ္ေထြးတဲ့ အစီအမံ ေတြကလဲ လိုက္လုပ္ေပးတယ္။ တခ်ိန္မွာေတာ့ လူနာဟာ BP တိုင္းၾကည့္ရင္ (ေနာ္မယ္လ္) ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ ခက္တာက သူ႔ကိုယ္က ပံုမွန္ မေရာက္ေသးပါ။ ဘာေတြလိုေသးလဲ၊ ဘာေတြ ျဖစ္ကုန္တာလဲ။

ေသြးနီဥရဲ႕ ပင္မ တာဝန္က ေသြးကို သန္႔ေအာင္လုပ္ေပးတာ ျဖစ္တယ္။ အသက္ရွဴတဲ့ထဲက ေအာက္စီဂ်င္ကို ေသြးနီဥမွာ ပါတဲ့ (ဟီမိုဂလိုဘင္) နဲ႔ သြားေပါင္းေပးရတယ္။ လူတေယာက္ရဲ႕ ေသြးတစက္ (၁ စီစီ) ထဲမွာ ေသြးနီဥေပါင္း ၅ သန္း၊ အျဖဴ ၅ ေထာင္ကေန ၁ ေသာင္း၊ ေသြးမံႈ ၂ သိန္းကေန ၃ သိန္းပါတယ္။ ေသြးအရည္ပိုင္း (ပလာစမာ) ထဲမွာ အာဟာရအျပင္ ဓါတ္ဆားေတြလဲ ပါေသးတယ္။ ေသြးအားနည္းေနသူဟာ လူပံုလူပမ္း မပိန္ရင္ေတာင္ ေလးခ်ိန္က ေလွ်ာ့ေနမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၁၁ ပံု ၁ ပံုက ေသြးေၾကာင့္ ေလးတာျဖစ္တယ္။ ေသြးနီဥထဲက (ဟီမိုဂလိုဘင္) ဆိုတာ သံဓါတ္နဲ႔ လုပ္တာမို႔ ေလးပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင္း ေသြးယိုလို႔ ေသြးအားနည္းေနသူကို ေသြးသြင္းတာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။ Drip သြင္းတာဟာ အေရးေပၚသာ ေကာင္းျပီး၊ ေသြးထုထည္ကိုေတာ့ မ်ားလာမွာမို႔ (ပရက္ရွာ) တက္လာေပမဲ့ ေသြးက်ဲေနမယ္။ ေဆး၊ အာဟာရေတြနဲ႔ ကုစားရင္ အခ်ိန္ယူရလိမ့္မယ္။ ၾကားထဲကာလမွာ လူမမာသာ ျဖစ္ေနအံုးမယ္။ ေျခလက္ ေအးစက္ေနမယ္။ မ်က္ႏွာေတြ၊ ႏုတ္ခမ္းေတြ ျဖဴေရာ္ေနမယ္။ Pulse လက္ေကာက္ဝတ္ ေသြးခုန္တာ ျမန္ေနမယ္။ လိုတာ မီေအာင္ ႏွလံုးက ပိုလုပ္ေပးေနရလို႔ပါ။

ေနေကာင္းတံုးကလို ရွိသမွ်ေသြးက တကုိယ္လံုး အႏွံ႔ ညီတူ-မွ်တူ မေဝႏိုင္ဘူး။ စိတ္ဝင္စားဘို႔ ေကာင္းတာက ဗဟိုက်တာ-အေရးပါတာေတြကိုသာ ဦးစားေပးရေတာ့တယ္။ ေျခဖ်ား-လက္ဖ်ား၊ နားရြက္နားေတြထက္ ႏွလံုး၊ ဦးေႏွာက္ ေက်ာက္ကပ္ေတြကို မ်က္ႏွာလိုက္တယ္။ Conflicts of interest “အက်ိဳးစီးပြါး ဝိေရာဓိ ျဖစ္တယ္” ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ စီးပြါးေရးမွာသာ ရွိတာ မဟုတ္ပါ။ ဇီဝကမၼေဗဒ မွာလဲ ရွိတာဘဲ။

သံဓါတ္အားေဆး၊ ေဖါလစ္အက္စစ္ ေသာက္ရမယ္။ သံဓါတ္ၾကြယ္တဲ့ အစားေတြ စားရမယ္။ ဗီတာမင္ေတြလဲ လိုမယ္။ နားရအံုးမယ္။ ေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ ေတာင္ေပၚေတာ့ မတက္နဲ႔အံုး။

Dr. တင့္ေဆြ
၁-၁-၂ဝ၁၁

ေသြးတိုးေရာဂါ

Hypertension or High Blood Pressure ေသြးတိုးေရာဂါ

ေသြးတိုးရွိေနသူေပါင္း တကမာၻလံုးမွာ ၁ ဘီလီယမ္ ေလာက္ေတာင္မွ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲမွာ ဖိအားေတြ မ်ားေနတာကို ေခၚပါတယ္။

ေသြးဖိအား တိုင္းတဲ့ ကရိယာကို Sphygmomanometer လို႔ေခၚတယ္။ နာမယ္က ရွည္လို႔ ဆရာဝန္-ဆရာမေတြက အဲလို မေခၚၾကဘူး။ BP cuff (Blood Pressure cuff) လို႔သာ ေျပာၾကတယ္။

“ေသြးဖိအားတိုင္း-ကရိယာ သီတင္းကြ်တ္မွာ ကန္ေတာ့ခ်င္လို႔ပါ” ထဲမွာ (ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္) ကရိယာအေၾကာင္း ေရးခဲ့တယ္။ “သမားရိုးက်” ဆိုတာ ဒီေနရာ မွန္ေနတယ္။ သမားေတြ သံုးေနက်က ျပဒါးနဲ႔ ကရိယာပါ။ ဖတ္ရတဲ့ ဂဏန္းကို mmHg (မီလီမီတာ-မာၾကဴရီ) နဲ႔ ေရးမွတ္ရတာကလဲ အထဲမွာ ျပဒါးပါလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ကရိယာရဲ႕ လက္ေမာင္းပတ္၊ အထဲက ရာဘာအိတ္ ပါတဲ့ အဝတ္စကို လက္ေမာင္း တဖက္ဖက္မွာ ေသေသ ျခာျခာပတ္ပါ၊ အဲဒီ လက္ေမာင္း အတြင္းဘက္က ေသြးလႊတ္ေၾကာကို ထိထိမိမိ ဖံုးေနေစရမယ္။ လက္ျဖန္ေနရာကို နားၾကပ္ႏွင့္ နားေထာင္ႏိုင္ဘို႔ ေနရာခ်န္ ေပးထားရမယ္။ ကရိယာဟာ လူနာရဲ႕ ႏွလံုးေနရာနဲ႔ ေရျပင္ညီ တတန္းတည္း ထားျပီး တိုင္းရတယ္။ မတိုင္းခင္ လူနာကို စိတ္ေအးလက္သာ ရွိေစဘို႔ အာရံုေျပာင္းေပးတာမ်ိဳး လုပ္သင့္တယ္။ “စီးပြါးေရး အဆင္ေျပလား” ေတာ့ မေမးနဲ႔ေပါ့။

ေသြးဖိအားအေျဖမွာ အထက္ဂဏန္းနဲ႔ ေအာက္ဂဏန္းဆိုျပီး ရွိတယ္။ အထက္ဂဏန္းဆိုတာ ႏွလံုးက ေသြးေတြကို ညွစ္ထုတ္လိုက္ခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲရွိတဲ့ ဖိအားျဖစ္ျပီး၊ ေအာက္ဂဏန္းကေတာ့ သာမန္အခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ ဖိအားျဖစ္တယ္။ ေသြးဖိအားကို ၅ မိနစ္ျခား ၂ ခါတိုင္းတာ ေကာင္းတယ္။
• ပံုမွန္ = အေပၚဂဏန္း ၁၂ဝ နဲ႔ေအာက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၈ဝ နဲ႔ေအာက္၊
• ေသြးတိုး ရွိခ်င္သလို အဆင့္ = အေပၚဂဏန္း ၁၂ဝ-၁၃၉၊ ေအာက္ဂဏန္း ၈ဝ-၈၉၊
• ေသြးတိုး အဆင့္ (၁) = အေပၚဂဏန္း ၁၄ဝ-၁၅၉ ေအာက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၉ဝ-၉၉၊
• ေသြးတိုး အဆင့္ (၂) = အေပၚဂဏန္း ၁၆ဝ နဲ႔အထက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၁ဝဝ နဲ႔အထက္။

ေသြးတိုးေရာဂါ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ၉ဝ-၉၅% မွာ အေၾကာင္းရင္း တိတိက်က် မသိရဘဲ ျဖစ္တယ္။ Essential hypertension လို႔ ေခၚတယ္။ Secondary hypertension ေခၚ အမ်ိဳးအစားမွာေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး ေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ အထက္မွာရွိတဲ့ (အျဒီနယ္လ္-ဂလင္း) ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္။ NSAIDs အနာ-အကိုက္ေပ်ာက္ေဆး နဲ႔ Steroids စတီရြိဳက္-ေဆးေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ၁ဝ% မွာလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ Sleep apnea အအိပ္ပ်က္ရင္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။

ေရာဂါ-လကၡဏာေတြ
ဘာလကၡဏာမွ မျပသူက ပိုမ်ားတယ္။ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္္ မ်က္စိဝါး၊ အန္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Seruam Creatinine မ်ားေနတာကို စမ္းေတြ႔ရမယ္။ ဆီးထဲမွာလဲ Albumin (ပရိုတင္း) ပါေနႏိုင္တယ္။ အသက္ ၄ဝ-၇ဝ ႏွစ္ၾကား လူေတြ အထက္ေသြး ၂ဝ တိုးတိုင္း၊ ေအာက္ေသြး ၁ဝ တိုးတိုင္း ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္စရာ ၂ ဆတိုးလာတယ္။

ေသြးတိုးရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြ
• နာတာရွည္ ေသြးတိုး ျဖစ္လာရင္၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြရဲ႕နံရံ ထူ-မာလာမယ္၊ ႏွလံုးသြား Coronary artery ေသြးလႊတ္ေၾကာ က်ဥ္းလို႔ Myocardial infarction ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း-ပိတ္ႏိုင္တယ္၊ အဲလိုျဖစ္လို႔ Chest pain ရင္ပတ္ အလြန္နာတာကို Heart attack ရတယ္လို႔ ေခၚတယ္။
• အလုပ္ပိုလုပ္ရလို႔ ႏွလံုးၾကီးလာမယ္။ Diastolic dysfunction, CHF, Cardiac arrhythmias ႏွလံုးေရာဂါ တခုခု ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ၂၅% မွာ ECG နဲ႔ သိႏိုင္တဲ့ Left ventricular hypertrophy ႏွလံုးဘယ္ဘက္ ေအာက္ခန္းၾကီးတာ ျဖစ္တတ္တယ္။
• ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာက်ဥ္း-ပိတ္-ေသြးယိုလို႔ ဦးေႏွာက္ အလုပ္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ Paralysis ေလျဖတ္တာကို Stroke ရတယ္လို႔ ေခၚတယ္။ ၈၅% က ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းျပီးျဖစ္ရတယ္။ ၁၅%က ေသြးယိုလို႔ ျဖစ္ရတယ္။
• Cognitive impairment and Dementia မွတ္ဥာဏ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• မ်က္စိထဲက အရုပ္ထင္တဲ့ေနရာ Retina သြားတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။
• ေက်ာက္ကပ္-ေရာဂါ ဝင္လာႏိုင္တယ္။
• ေျခဖ်ား-လက္ဖ်ား ေသြးမေလွ်ာက္လို႔ Gangrene အနာျဖစ္တတ္တယ္။

ေသြးတိုး-ေရာဂါကို ဘယ္လို ကုမလဲ
ဆရာဝန္ေတြက အေတာ္ညံ့ၾကတယ္။ ေပ်ာက္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေသးပါ။ ေသြးတိုးရွိ-မရွိ ေစာေစာစီးစီး သိရင္ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ဆက္ ေရာဂါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မယ္။ ေသြးက်ေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အလြန္ အေရးပါတာ အစားအစာ။ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ေကာ္ဖီ၊ ဝတာေတြက ပိုဆိုးေစသည္။ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ရင္ သက္သာမယ္။

Antihypertensive ေသြးက်ေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး
1. Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆး အုပ္စု၊ Hydrochlorothiazide, Lasix, Torsemide, Triamterene, Hydrochlorothiazide, Metolazone
2. Beta-blockers (ဘီတာ-ဘေလာ့ကား) အုပ္စု၊ Atenolol, Propranolol, Metoprolol, Nadolol, Betaxolol, Acebutolol, Pindolol, Bisoprolol
3. ACE inhibitors (ေအစီအီး-အင္ဟဘစ္တာ) အုပ္စု၊ Enalapril, Captopril, Lisinopril, Benazepril, Quinapril, Perindopril, Ramipril, Trandolapril, Fosinopril, Moexipril
4. Angiotensin receptor blocker (ARB) (ေအအာရ္ဘီ) အုပ္စု၊ Losartan, Irbesartan, Valsartan, Candesartan, Olmesartan, Telmisartan, Eprosartan
5. Calcium channel blockers (CCBs) (စီစီဘီ) အုပ္စု၊ Amlodipine, Sustained release Nifedipine, Felodipine, Nisoldipine
6. Alpha-blockers (အာလ္ဖါ-ဘေလာ့ကား) အုပ္စု၊ Clonidine

• ေသြးက်ေဆး တမ်ိဳးမက ေရာေပးပါမယ္။
• ႏွလံုးမေကာင္းရင္၊ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းရင္၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေနရင္၊ (ACE) inhibitors or (ARB) ေဆးေတြကို သံုးသင့္တယ္။
• ႏွလံုးခုန္ ျမန္ေနသူမ်ားေနသူေတြကို Beta-blockers ေဆးေတြကို သံုးသင့္တယ္။
• ကိုယ္ေရာင္ေနရင္ Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ ေဆးေတြပါေပးရမယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ေသြးဆိပ္တက္ေရာဂါ Preeclampsia (PET) or Eclampsia ျဖစ္ေနရင္ Beta-blockers, Hydralazine, Labetalol, Alpha Methyldopa, Calcium Channel Blockers ေတြ ေပးႏိုင္တယ္။ ACE inhibitors, ARB drugs, and Diuretics ေတြကို မေပးရပါ။
• ေသြးတိုး မ်ားလြန္းေနရင္ (ACE) inhibitors, (ARB), Beta-blockers, Diuretic, Calcium Channel Blockers, Alpha-blockers, Clonidine, Minoxidil, Vasopeptidase blocker ေတြကို ေပးႏိုင္တယ္။
• အေရးေပၚအေျခအေနမွာ Sodium Nitroprusside နဲ႔ Labetalol ထိုးေဆး ထိုးေပးႏိုင္တယ္။

ေသြးတိုးနဲ႔ အစားအစာ
• “အစားမေတာ္ တလုပ္” ဆိုတာ ဒီေနရာမွာလဲ မွန္တယ္။ Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) ဆိုတဲ့နည္းကို အေမရိကားမွာ ဆရာဝန္ေတြက ညႊန္းတယ္။
o ဆန္-ဂ်ံု-ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး-ဘာလီ-ရိုင္းစပါး-အုတ္စပါး စတဲ့ အႏွံေတြကို ေဖြးျဖဴသြားတဲ့အထိ မဖြပ္ေသးဘဲ စားသံုးတာ ပိုေကာင္းတယ္။ ဒီအေစ့ေတြကို ဖြပ္လိုက္ရင္ အစိတ္အပိုင္း ၂ မ်ိဳးက မရွိေတာ့ဘူး၊
o Poultry ၾကက္သား၊ Fish ငါး၊ နဲ႔ Nuts အေစ့အဆံေတြကို အစားခိုင္းျပီး၊
o Fats အဆီ၊ Red meats အမဲသား-ဝက္သား-ဆိတ္သား၊ Sweets အခ်ိဳေတြနဲ႔ Sugared beverages သၾကားပါ ေသာက္စရာေတြကို ေလွ်ာ့ေစတယ္။
• လူအမ်ားစားသံုးၾကတဲ့ ၾကံကထုတ္တဲ့ Sucrose သၾကားမ်ိဳးက ဘာလို႔လဲ မေျပာႏိုင္ေပမဲ့ ေသြးတိုးေစတယ္။
• Fiber (ဖိုင္ဘာ) ေခၚတဲ့ အမွ်ဥ္ပါတဲ့ အစာေတြကို ညႊန္းတယ္။ စာေၾကာ္ျငာရအံုးမယ္ “Nutrition အာဟာရ” ကို တြဲဖတ္ပါ။
• “ဆားမပါမျပီး” လို႔ ဆိုရေပမဲ့ “ဆားစားရင္ ေသြးတိုးမ်ားတယ္”။ ဆား Salt ဆိုတာ Sodium (ဆိုဒီယမ္) ျဖစ္တယ္။
• ဆားစားမ်ားတဲ့ လူမ်ိဳးေတြမွာ ေသြးတိုး ပိုျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္ေတြမွာ မ်ားတယ္။ တဦးခ်င္း စားသံုးမႈ နည္းတဲ့ အာဖရိကမယ္ေနတဲ့ လူမဲေတြမွာ နည္းတယ္။ အေမရိကားေနတဲ့ လူမဲေတြက အဲလိုမဟုတ္ဘူး။
• NIH ကေန သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ တေန႔တာ စားရမဲ့ ဆားပမာဏဟာ 2,400 mg ထက္ မပိုသင့္ပါတဲ့။ အိမ္သံုးဆားမွာ (ဆိုဒီယမ္) ၄ဝ% ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရရင္ ပါးစပ္ထဲဝင္သမွ် အစာ-အရည္ေတြထဲမွာ တေန႔ကို ဆား လက္ဖက္ရည္-ဇြန္းေလး တဇြန္းစာသာ ပါပါေစ။
• သုေတသန လုပ္ေတာ့ တေန႔ကို ဆား 1,500 mg သာ စားသူေတြမွာ အက်ိဳးရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။
• Diet Therapy for Hypertension “အစာအာဟာရနည္းနဲ႔ ကုသလို႔ ေသြးတိုးမျဖစ္”၊ “ေသြးဆိုး ရွိေနရင္လဲ သက္သာတယ္”။
o Celery (Apium graveolens) တရုတ္နံနံ၊
o Garlic (Allium sativum) ၾကက္သြန္ျဖဴ၊
o Onion (Allium cepa) ၾကက္သြန္နီ၊
o Tomato (Lycopersicon lycopersicum) ခရမ္းခ်ဥ္၊
o Broccoli (Brassica oleracea) မံုလာပြင့္စိမ္း၊
o Carrot (Daucus carota) မံုလာဥနီ၊
o Saffron (Crocus sativus) နႏြင္း၊
o Fennel စမုန္နက္၊ Oregano ေတာရုံး၊ Black pepper ငရုတ္ေကာင္း၊ Basil ပင္စိမ္း၊
• ဝယ္စားတဲ့အစာေတြထဲမွာ ဆားဘယ္ေလာက္ ပါတယ္ဆိုတာ သတိထား ဆင္ျခင္-ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၊ အသင့္ဝယ္ရတဲ့ အစားအစာ၊ သြားရည္စာေတြ ေရွာင္ပါ။
• ခ်က္-ျပဳတ္-ေက်ာ္-လွာ္ျပီးသာ အစားထဲ ဆား ထပ္မထည့္ပါနဲ႔။ အိႏၵိယား၊ မီဇိုးနဲ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ဆားပန္းကန္ တည္တဲ့အေလ့ ရွိၾကတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ ဆိုးေစႏိုင္တယ္။
• ဗမာၾကိဳက္ ငါးပိ-ငံျပာရည္-ငါးေျခာက္-ပုဇြန္ေျခာက္၊ တရုတ္လက္စြဲ ပဲငံျပာရည္၊ (ဆိုယာ-ေဆာ့စ္)၊ ဗိုလ္သံုး (ဘာဘီက်ဴး-ေဆာ့စ္)၊ ေလွ်ာ့ပါ။
• အခ်ဥ္တည္ထားတာ မစားပါနဲ႔၊ ဆားသံုး-အေျခာက္လွမ္းအစာ မတည့္ပါ။
• ဟင္းခ်ိဳမံႈ႔ Monosodium glutamate (MSG) မွာ (ဆိုဒီယမ္) ပါလို႔ မသင့္ပါ။
• ဆားတခုထဲ ေလွ်ာ့တာနဲ႔ မရေသးပါ။ (ပိုတက္ဆီယမ္) မ်ားဘို႔ လိုေသးတယ္။ Potassium acetate, Potassium bicarbonate, Potassium citrate, Potassium chloride, Potassium gluconate နာမယ္နဲ႔ ေဆး ေသာက္ပါ၊ ငါး၊ ပင္လယ္စာ၊ Citrus fruits ခ်ဥ္တဲ့အသီး၊ Apples ပန္းသီး၊ Bananas ငွက္ေပ်ာသီး ေတြနဲ႔ Broccoli မံုလာပြင့္စိမ္း၊ Peas ပဲ၊ Lima beans ပဲသီး၊ Tomatoes ခရမ္းခ်ဥ္၊ Potatoes skins အခြံပပါအာလူး၊ Spinach ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္၊ Lettuce မံုညင္းျဖဴေတြမွာ မ်ားမ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြမွာ (ပိုတက္ဆီယမ္) တေန႔ 780-1,600 mg နဲ႔ လူၾကီးေတြမွာ 1,600-2,000 mg လိုတယ္။
• Omega-3 fatty acids က အက်ိဳးမ်ားေစတယ္။
• Calcium (800-1,200 mg) ဒါမွမဟုတ္ Magnesium (300 mg) ေသာက္ပါ။
• ေသြးတိုး အစာအာဟာရ ဥပေဒသ
o S သံုးလံုး-ဥပေဒသ မွတ္ပါ။ Saturated fat, Sugar and Salt ေတြ နည္းရမယ္။
o Saturated fat အဆီအမ်ိဳးအစား မ်ားဆဲ့အစာအစာေတြ = Cream မလိုင္၊ Cheese ဒိတ္ခဲ၊ Butter ေထာပတ္၊ Ghee ဂီး၊ Coconut oil စားအုံးဆီ၊ Cottonseed oil ဝါေစ့ဆီ၊ Chocolate ေခ်ာ့ကလက္၊
o (ကယ္လိုရီ) + ကိုယ္အေလးခ်ိန္ + အဆီေတြဟာ ေသြးတိုးအတြက္ မေကာင္းပါ။
o (ဆိုဒီယမ္) မ်ားတာ လံုးဝမေကာင္းပါ။
o (ပိုတက္ဆီယမ္) မ်ားတာ ေကာင္းတယ္။
o (ကယ္လ္ဆီယမ္) နည္းတာ မေကာင္းပါ။

Exercise and Hypertension ေသြးတိုးသမားေတြအတြက္ ေလ့က်င့္ခန္း
1. ေသြးပူ-ေလ့က်င့္ခန္း ၅-၁ဝ မိနစ္ နဲ႔စပါ။
2. (ေယာဂ) ျဖစ္ျဖစ္ တျခားနည္းျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ပါ။
3. အမ်ားဆံုး-ႏွလံုးခုန္နွဳန္း ရဲ႕ ၈ဝ% ထက္ မပိုသင့္ပါ။ ၂၂ဝ ထဲကေန ကိုယ့္အသက္ကို ႏုတ္ရင္ MHR ရတယ္။ (MHR = 220 – Age)
4. ကိုယ့္အေလးခ်ိန္ကေန ဖိစီးတဲ့ ေလ့က်င့္နည္းမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ လူေတြက ဝၾကလို႔ပါ။
5. တခါလုပ္ရင္ ၂ဝ-၃ဝ မိနစ္ ၾကာသင့္တယ္။ ၇ ရက္တပါတ္မွ ၄ ရက္လုပ္သင့္တယ္။ ျပီးရင္ ၅-၁ဝ မိနစ္ နားလိုက္ပါ။
6. အေလးခ်ိန္-ေလွ်ာ့နည္း လုပ္ေနတံုးမွာ အသက္ရွဴ ေအာင့့္ထားတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။

မေန႔က ေဆးခန္းမွာ ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြ အျမဲလိုက္နာဘို႔ ေဆာင္ရန္-ေရွာင္ရန္ေတြ ဗမာလို တမ်က္ႏွာေရးျပီး၊ ေကာ္ပီ ၅ ရြက္ ယူသြားတာ တရက္ထဲ ကုန္သြားေရာ။ အဲလိုစာမ်ိဳး ေသြးတိုးအတြက္ ဆိုရင္ေတာ့ ၅ ဆမက ယူသြားရမယ္ ထင္တယ္။

ေသြးတိုး သက္သာေအာင္ ငန္-ခ်ိဳ-ဆီ ေရွာင္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၆-၁-၂ဝ၁၁

ပန္းနာရင္ႀကပ္ေရာဂါ

Asthma ပန္းနာ

ႏွစ္စဥ္ ေမလရဲ႕ ပဌမအဂၤါေန႔ကို ကမာၻ႔ပန္းနာေရာဂါေန႕လို႔ သတ္မွတ္တာမို႔ ဒီစာက ရာသီစာျဖစ္သြားေရာ။ ေမးတဲ့လူကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဝမ္းနာကိုယ္ ပိုသိတဲ့လူေတြထဲမယ္ ပန္းနာသမားေတြလည္း ပါတယ္။ နာတာရွည္ေရာဂါ ျဖစ္ျပီ ဆိုရင္ လူနာကိုယ္တိုင္က သူ႔ေရာဂါအေၾကာင္းကို ေဆးဆရာေတြလို သိေနပါျပီ။ ပန္းနာသည္၊ ေသြးတိုးသမား၊ ဆီးခ်ိဳ ရွိသူမ်ားေပါ့။ အခုမွျဖစ္စ ေရာဂါသည္လက္သစ္ (ဖရက္ရွာ) ေတြကေတာ့ ေလ့လာရဦးမွာေပါ့ေလ။ ကဲ စ, ဖတ္ေပ-မွတ္ေပေတာ့။

လူဦးေရ ၅% မွာ ျဖစ္တယ္။ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ ေယာက္်ားေလးေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။ မ်ိဳးရိုး လိုက္တာ သိသာတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လို႔ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ေရာဂါေတြထဲမယ္ ကုဘို႔ခက္တာဆိုရင္ ေဆးစာအုပ္ေတြမယ္ အရွည္ၾကီး ေရးၾကတယ္။ သီအိုရီေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြ အဖံုဖံု၊ စံုေနေအာင္ေရးတာ။ မေသခ်ာရင္ ေဆးဆရာေတြ လွ်ာရွည္ပံုေျပာရရင္၊ ျဗိတိန္-ပန္းနာေရာဂါ အသင္းက ပန္းနာကုထံုးကို ေရးထားတာ စာမ်က္ႏွာ ၄၄ဝ ေတာင္ရွိတယ္။

ပန္းနာအေၾကာင္းေျပာရင္ (အလာဂ်ီ)နဲ႔ ဆက္ေျပာရတယ္။ မတည့္တာကို ေျပာမွန္း သိမွာေပါ့။ (အက္စ္မာ)လို႔ ေခၚတာလည္း လူအေတာ္မ်ားမ်ား သိတာဘဲ။ Asthma ကို အသံထြက္ရင္ (သ)သံ မထြက္ရဘူးဆိုေပမဲ့ YouTube သြားျပီးရွာရင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမွာ သမားေတာ္လုပ္ေနသူ အသံထြက္တာ (အက္စ္သ္မာ) လို႔ (သ) သံကို မေဖ်ာက္ႏိုင္ဘဲ၊ (လက္ခ်ာရိုက္) တာ ေတြ႕ရတယ္။ တခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးေတြဟာ အသံထြက္ရင္ မိခင္လွ်ာေၾကာင့္ ဂြက်တတ္တာကိုး။ ကုလားမ်ား ၾကေတာ့ (အာရ္) သံကို ပီပီသသေျပာမွ အားရၾကတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ (မီဇိုရမ္) ကို စေရာက္ေတာ့၊ ဆရာဝန္ပါလို႔ ေျပာရင္၊ ေအာ္ ႕႕႕ (ေဒါက္တားရ္) လားတဲ့။

ေရႊဗမာမ်ားကေတာ့ ဒီစာရင္းထဲမွာ မပါဘူးဗ်။ ဗိုလ္သံဆို သင္ထားရင္ ပီပါတယ္။ အဲ ႕႕႕ ဗမာလိုၾက ဝဲတယ္။ လြဲတယ္။ ကိုယ့္စာ၊ ကိုယ့္စကားကို တတ္တယ္၊ လြယ္တယ္ဘဲ ထင္တာကိုး။ ေရဒီယိုေတြ နားေထာင္ၾကည့္ပါလား။ ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း တခါကေျပာဘူးတယ္၊ “ျမန္မာ့အသံက နားကေလာတယ္”။ အခုေတာ့ ျမန္မာ့အသံေတြက မ်ားလာလို႔ အမွားေတြ နားေထာင္ရတာ အားရပါးရပါဘဲ။ (အင္တာနက္-ဝက္ဘ္) ေတြေပၚလာ၊ (ယူနီကုတ္) ထြင္လာေတာ့ ဗမာေတြ ဗမာလို စာေရးၾကတာေတြ ဖတ္ခြင့္ရေတာ့ အေတာ္မွား၊ အေတာ္လြဲေနတာေတြ အေတာ္ စိတ္မေကာင္းပါ။ “အစင္ေျပလား”၊ “စိုးဝါးစြာ” ဖတ္ရတာ အေတာ္ကို အဆင္မေျပ၊ ဆိုးဝါးလွတယ္။

ပဌမဆံုး ေပးခ်င္တဲ့ အၾကံကေတာ့ ေတာသြားေနၾကေပေတာ့လို႔။ ျမိဳ႕သားေတြမွာ ၂၅ ရာႏွဳန္း အျဖစ္မ်ားေနသတဲ့။ တမတ္သား ဆိုတာကလည္း ေခတ္စားတယ္ မဟုတ္လား။ ကေလးေတြမွာ ပိုမ်ားလာေနသတဲ့။ ကေလးမွာမ်ားေတာ့ ေရာဂါကလည္း ေပ်ာက္ႏိုင္ခဲတာမို႔ သူတို႔ ၾကီးလာတာနဲ႔ ကေလးေရာ၊ လူၾကီးေရာ အျဖစ္မ်ားတာ ျဖစ္လာေရာ။ ဂုဏ္ယူခ်င္လဲ ယူေပါ့ေလ၊ ခ်မ္းသာတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္ဆိုဘဲ။ အဲ ဒါေပမဲ့ ဝင္ေငြနည္းတဲ့ အုပ္စုမွာ ပိုမ်ားျပန္ေရာ။

ပန္းနာ ျဖစ္သူေတြ ဂုဏ္တင္ေျပာႏိုင္တာလဲ တကယ္ရွိပါတယ္။ Hygiene hypothesis တကုိယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး ဂရုစိုက္လြန္းလို႔ ျဖစ္တာလဲရွိသတဲ့။ ေမာင္သန္႔ရွင္း၊ မသန္႔ရွင္းတို႔ကို ေျပာတာေပါ့။ ဒီေတာ့ သိပ္ သန္႔ခ်င္ေနတာျဖစ္ရင္ ေလ်ွာ့ေပါ့။ အလုပ္အမ်ိဳးအစားနဲ႔လဲ ဆိုင္ႏိုင္တာမို႔ လက္ရွိ အလုပ္မ်ိဳးကေန ေျပာင္းသင့္ရင္ ေျပာင္းပါ။ က်ဳပ္တို႔ျပည္မွာ အလုပ္ေတြေပါလွဆိုဘဲ။ သတင္းစာမွာ ဖတ္ရတာ။ သံသယမ်ားတဲ့ အလုပ္မ်ိဳးေတြက ခ်ည္-သိုးေမႊး-သားေမႊး၊ အဝတ္အထည္၊ ဓါတုပစၥည္း၊ အမံႈ႕လုပ္ငန္း၊ အနံ႔အသက္ မ်ားတဲ့လုပ္ငန္း စတာေတြပါ။ ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ မ်ိဳးဗီဇနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္တို႔ ဆက္စပ္ျပီး ပန္းနာေရာဂါရတာပါ။ မ်ိဳးရိုးျဖစ္ေတာ့ ပိုက္ဆံတမတ္ေပး ေမြးစားခိုင္းယံုနဲ႔ မရဘူးေလ။

စိတ္ဖိအားမ်ားျခင္းနဲ႔လဲ ဆိုင္တဲ့လူေတြမွာ ဆိုင္ပါေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတာ ေကာင္းတယ္။ ငယ္ရြယ္တံုးက ပဋိဇီဝေဆးေပးရတာတို႔၊ ဗိုင္းရပ္ပိုး အဝင္ခံဘူးတာတို႔ကိုလည္း ထည့္စဥ္းစားရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကေလးေတြကို ေဆးကုရင္ ပိုျပီးသတိရွိရပါလိမ့္မယ္။

(အက္စမာ) မွာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတာပါ။ အမ်ားဆံုးျဖစ္တာက Bronchial asthma အသက္ရွဴတာနဲ႔ဆိုင္ျပီး ေနာက္တမ်ိဳးက ႏွလံုးေရာဂါကေန ဆက္ျဖစ္တာ Cardiac asthma ပါ။ မသိရင္ ရင္ၾကပ္လို႔ဆိုတိုင္း ရမ္းကုရင္ ဒုကၡ ပိုေရာက္ေစတယ္။ အသက္ရွဴလမ္းကို က်ယ္ေအာင္လုပ္တဲ့ေဆးက ႏွလံုးမေကာင္းသူေတြအတြက္ ေရနစ္သူ ဝါးကူထိုး ျဖစ္ေစပါတယ္။

ဘာေရာဂါျဖစ္ျဖစ္ ေဆးကုတာမွာ ေရာဂါတရားခံကို ရွင္းရတာနဲ႔ သူ႔ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ လကၡဏာေတြကို သက္သာေအာင္ လုပ္တာဆိုျပီး ႏွစ္ပိုင္းရွိရပါတယ္။ ရင္ၾကပ္-ပန္းနာ Asthma ကို ကုတာမွာ အေၾကာင္းရင္းကို မသိတာမ်ားလို႔ ျဖစ္လာတာကို သာသက္သာေစမဲ့ ေဆးကိုပဲ ေပးရတာျဖစ္တယ္။ အေပ်ာက္ကုႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျပန္ျပန္ျဖစ္ရတာပါ။

အေတြ႔အၾကံဳကေန သင္ေပးလို႔ ပန္းနာလူနာကို မေျပာခင္ ျမင္တာနဲ႔ သိႏိုင္တယ္။ အမွန္က ၾကားတာနဲ႔ သိတာပါ။ သူ႔အသက္ရွဴသံက ေလခြ်န္သလို အသံပါေနတယ္ေလ။ အေပြးျမင္၊ အပင္သိ။ ရႊီရႊီသံၾကားရင္ ပန္းနာလို႔သိ။ သိျပီးရင္ ကုေတာ့မယ္ဗ်ာ။ ဆက္ဖတ္ပါ။

ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အေၾကာင္းကိုရွာပါ။ ေဆးေၾကာင့္လား၊ ဥပမာ (အက္စ္ပရင္)။ တကယ္လို႔ ေရွာင္မရမဲ့ အရာျဖစ္ေနရင္၊ ဆိုပါစို႔ ပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္ ျဖစ္တာဆိုရင္ အဲဒါေတြကို ကိုယ္နဲ႔ယဥ္ပါးေအာင္လုပ္နည္း Desensitization ကို သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ကရိကထေတာ့ မ်ားတာေပါ့။ က်န္တာေတြကေတာ့ သက္သာေစမဲ့ ေဆးနည္းေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါမွာလည္း ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတာပါ။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ သံုးမ်ိဳး။ သက္သာေဆး၊ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ အေရးေပၚေဆး။

ေဆးရံုၾကီးေတြမွာ ဆရာဝန္ေတြ အားအားေနေန ေလျပိဳင္ေျပာၾကတာရွိတယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ ခြဲစိတ္ေဆာင္၊ ေဆးကုေဆာင္၊ သားဖြါး-မီးယပ္၊ ကေလး-အထူးကု စသျဖင့္ ရွိရာမွာ အျပိဳင္ဆံုးက ေဆးေပးကုတဲ့ သမားေတာ္မ်ားနဲ႔ ဒါးသံုးကုတဲ့ ခြဲစိတ္-ဆရာဝန္ေတြပါ။ ေျပာၾကတယ္ ႕႕႕ လူနာက အသက္မရွဴႏိုင္လို႔ ေသလုေျမာပါး၊ ဆိုက္ကားတစီးနဲ႔ ေဆးရံုေရာက္လာ၊ သမားေတာ္မ်ားက ေဆးေလးတလံုး ထိုးတာနဲ႔ လူေကာင္းျဖစ္ျပီး၊ ေက်ာ့ေမာ့ ျပန္သြားတယ္ေပါ့။ အဲဒါ ပန္းနာသည္ကို ေျပာတာ၊ (အဖီဒရင္း) ထိုးေဆးကို တလံုးေတာင္ မဟုတ္ဘူး၊ တဝက္ထိုးတာနဲ႔ ၅ မိနစ္ဆို ေကာင္းသြားျပီ။ ေနာက္လူနာတမ်ိဳးက လာတံုးကေတာ့ သူ႔ဖါသူ လမ္းေလ်ာက္ျပီး၊ ေဆးရံုလာတက္တယ္။ ခြဲစိတ္ေဆာင္က ဆင္းေတာ့ ခ်ိဳင္းေထာက္နဲ႔ ျပန္သြားရတယ္ေပါ့။ အမွန္က ေျခတဖက္လံုး မျဖတ္ရေအာင္၊ ဒူးေအာက္က ျဖတ္ေပးခံရတဲ့လူနာပါ။

ေလျပြန္က်ယ္ေဆးေတြကို ေရတိုအတြက္ ပန္းနာသည္တိုင္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ခဏခဏ ၾကပ္ေနသူမ်ားကို စတီရြိဳက္ရွဴေဆး သိပ္မမ်ားေအာင္ေပးရမယ္။ အရင္က Theophylline (Aminophylline) ကို ပါးစပ္က ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ေန႔တိုင္း ဆက္ျဖစ္သူမ်ားကိုေတာ့ စတီရြိဳက္ရွဴေဆး နဲ႔ β-2 agonist ရွဴေဆး တြဲေပးရမယ္။ ဒီထဲကမွ သိပ္ဆိုးေနရင္ စတီရြိဳက္ ေသာက္ေဆးပါ တြဲလိုက္ရင္ သက္သာမွာပါ။

Metered-dose inhalers (MDI) ဆိုတာ ေခတ္မီ ပန္းနာသည္မ်ားရဲ႕ လက္ကိုင္အိပ္ထဲ အျမဲထားရမဲ့ အေဆာင္ပစၥည္း တခုပါ။ ဒီေဆးက အျမန္ထိေရာက္တဲ့ ရွဴေဆးေပါ့။ ဒါနဲ႔ အဆင္မေျပတဲ့ လူအိုေတြ၊ ေျပာတဲ့အတိုင္း မလုပ္ခ်င္တဲ့လူနာေတြ အတြက္ကေတာ့ Asthma spacer ဆိုတာကို သံုးေစပါတယ္။ Nebulizer ဆိုတဲ့ အေငြ႔ရွဴတာမ်ိဳးလည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ သက္သာေဆးအုပ္စုထဲမွာ ေရတိုအတြက္ Salbutamol, Levalbuterol, Terbutaline, Bitolterol ေခၚတဲ့ ေဆးေတြ ရွိေသးတယ္။ ဒီေဆးေတြက ပါးစပ္ကေပးရင္ ေျခတံု-လက္တံု-ရင္တံု ျဖစ္တတ္တယ္။ Epinephrine, Ephedrine စားေဆး၊ ထိုးေဆးက သမားရိုးက် ထိေရာက္တဲ့ေဆးေတြပါ။ သံုးေနၾကဆဲပါ။ ပိုစိတ္ခ်ခ်င္ရင္ Ipratropium bromide ကိုေပးပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါရွိရင္ေတာင္မွ ေပးႏိုင္တယ္။ နဲနဲေတာ့ၾကာလို႔ လာမယ္-ၾကာမယ္ အစားေပါ့။

ပန္းနာမွာ ကာကြယ္ေဆးဆိုတာက တျခားေရာဂါေတြနဲ႔ သေဘာသဘာဝ မတူဘူး။ မျဖစ္ေအာင္ဆိုတာ မၾကပ္ေအာင္နဲ႔ ၾကပ္ရင္လဲ သက္သာေအာင္ေပးတဲ့နည္းပါ။ (စတီရြိဳက္) ေဆးေတြပါဘဲ။ ၾကာၾကာသံုးသူမ်ားဆိုရင္ သတိထားဘို႔က အဆီစုတတ္လို႔ ဝမယ္။ အစားသိပ္စားခ်င္လို႔လည္း ဝမယ္။ အရိုးပြတတ္တယ္။ အသံၾသတာတို႔၊ မွက္ခရုျဖစ္တာတို႔လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ အလာဂ်ီအတြက္ Burmeton, Citrizine တို႔လိုေဆးမ်ိဳးပါ တြဲေပးရတတ္ပါေသးတယ္။

ခုေနာက္ဆံုး အသံုးမ်ားတဲ့ေဆးတြဲေတြကေတာ့ စတီရြိဳက္ရွဴေဆးနဲ႔ တာရွည္ခံေလျပြန္က်ယ္ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္။ Advair Seretide, Budesonide, Formoterol, Symbicort တို႔လည္းပါတယ္။

ၾကည့္ဘူးၾကမွာပါ Panic room ဇာတ္ကားထဲမွာ Jodie Foster ရဲ႕သမီးအျဖစ္ ကေလးဇာတ္လိုက္ Kristen Stewart ဟာ ပန္းနာသည္ေလးအျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရတယ္။ တကယ့္ဘဝ ပန္းနာသည္ မင္းသမီးကေတာ့ နာမည္ၾကီး Lindsay Lohan ေပါ့။ အေရးေပၚ ေဆးရံုေတာင္တက္ယူရသတဲ့။ ေဆးရံုဆင္းေတာ့ အေလးခ်ိန္ ၁၅ ေပါင္ ၾကီးမ်ားေတာင္ က်သြားတာကို ျမင္တဲ့လူေတြက၊ “You look great မင္း သိပ္ဟုတ္သြားပါလား” လို႔ ခ်ီးမြမ္းၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ပန္းနာသည္ မင္းသမီး ျပန္ေျပာတာက “သူတို႔ေျပာပံုကျဖင့္ အရင္က က်မ အေတာ္မလွဘူးလို႔ ေျပာေနတဲ့အတိုင္းဘဲ” တဲ့။

(လင္းေဆး-လိုဟန္) လို အေရးေပၚျဖစ္ရင္ ေအာက္စီဂ်င္ေပးဘို႔လိုရင္လိုမယ္။ Salbutamol or Terbutaline တို႔ကို Ipratropium နဲ႔တြဲျပီး၊ အေငြ႔အျဖစ္ ရွဴခိုင္းမယ္။ ပါးစပ္ကေန စတီရြိဳက္ေပးတယ္။ Ketamine ဆိုတဲ့ ေမ့ေဆးလည္း ေပးႏိုင္တယ္။ Magnesium Sulfate ဆားခါးကိုလည္း ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးေပးႏိုင္တယ္။ အသက္ရွဴစက္နဲ႔ ကူေပးတာမ်ိဳး သံုးပါတယ္။

ဆရာဝန္ေတြက ဘယ္လိုဘဲ အဲဒီနည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ကုႏိုင္ပါတယ္ေျပာေျပာ၊ ပန္းနာသည္ ၁ဝ ေယာက္ရွိရင္ ၅ ေယာက္က ဆရာဝန္ေတြကို အားမကိုးပါ။ တျခားနည္းေတြ ရွာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလထဲကပိုးေတြ၊ အမွံဳေတြကို သန္႔ေပးနည္းကို လက္ေတြ႔မွာ ထိေရာက္တယ္လို႔ သက္ေသမျပႏိုင္ပါ။ စိတ္ပညာနည္း၊ ေယာဂနည္း။ တရားထိုင္နည္းေတြကိုလည္း ထိေရာက္တယ္လို႔ ညႊန္းမေပးခ်င္ပါ။ အပ္စိုက္ကုတာကိုေတာင္ စာရင္းမသြင္းေသးပါ။ (ဟိုမီယိုပက္သစ္) နည္းကေတာ့ နည္းနည္းနီးစပ္လာပံုရေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ရုရွား-ပညာရွင္တဦး တည္ထြင္တဲ့ Buteyko method အသက္ရွဴနည္း ကိုေတာ့ သံုးႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဆရာဝန္ေတြက ေထာက္ခံထားျပီးပါျပီ။

ျဖစ္ေနမွေတာ့ စိတ္မပ်က္နဲ႔။ ညားျပီးသား ခြဲဘို႔ခက္သလို ၾကည့္ေပါင္းေပါ့။ နည္းေပါင္းစံုရွိတာဘဲ။ အၾကံေပးခ်င္တာက ၾကပ္လာျပီဆိုရင္ အၾကာၾကီး ေစာင့္မေနပါနဲ႔။ ျမန္ျမန္ ေဆးကုလိုက္ပါ။ ညဥ့္နက္သန္းေကာင္မွာ ထျဖစ္တတ္တယ္။ ပန္းနာ ဆိုတာ ေသျခာသူ၊ ႏွလံုးေရာဂါ မရွိသူ၊ ဆန္းဆန္း ျပားျပားေတြလည္း လက္လွမ္း မမီသူမ်ားအတြက္ ေဆးထိုးပိုက္ ၂ စီစီ တေခ်ာင္းနဲ႔ (အဖီဒရင္း) ထိုးေဆး တလံုးေဆာင္ထားရင္ အေရးေပၚအတြက္ အလြယ္ဆံုးပါ။ လက္ဖ်ံအေရျပား ေအာက္မွာ ၁ စီစီသာပါတဲ့ ထိုးေဆးကို တဝက္ေလာက္ ထိုးေပးလိုက္ရင္ ၁ဝ မိနစ္ထက္ မၾကာပါ။ ၾကပ္တာေတြ ေခ်ာင္သြားပါ လိမ့္မယ္။ လိုမွ က်န္တဲ့တဝက္ထိုးပါ။ ရင္တံုတာေလးေတာ့ သီးခံေပါ့။

စိတ္မပ်က္နဲ႔ေနာ္။ အံ့စရာတခုေျပာမယ္။ အားကစားသမားေတြမွာ အေတာ္မ်ားမ်ား ပန္းနာရွိၾကသတဲ့။ ဆိုပါစို႔ အိုလံပစ္ ကစားသမားေတြရဲ႕ ၁၅ ရာႏွဳန္းမွာ ပန္းနာရွိတယ္ဆိုဘဲ။ ဒါကေတာ့ ရွဴနာရွိဳက္ကုံုး ပန္းနာသည္လံုးလံုးျဖစ္ပါေစ အားကစား လုပ္လို႔ရတာကို ေျပာခ်င္တာ။ ဒီေတာ့ ပန္းခ်င္ ပန္းပါေစ၊ ေရႊတံဆိပ္သာမွန္း။

ပန္းနာကင္းရွင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္းနဲ႔ ျပည့္စံုၾကေစေသာဝ္။

Dr. တင့္ေဆြ

၁။ ပန္းနာထသူေတြအတြက္ အေရးေပၚ သိထား-ေဆာင္ထားစရာေတြ
• Beta-adrrenergic agonists ေဆး၊ Albuterol sulfate 1.25-1.5 mg. Metaproteranol 10-15 mg. Isoetharine 2.5-5 mg, Bitolterol mesylate 0.5-1.5 mg တခုခုကို Nebulizer ရွဴေဆးအျဖစ္ သံုးတယ္။
• Terbutaline sulfate 0.25-0.5 mg S/C, Epinephrine 1:10000 (0.1-0.3 ml) S/C အေရျပားေအာက္မွာ ထိုးေပးတယ္။ (ဒီေဆးကို ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လရွိသူ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူေတြကို မေပးပါ။)
• Steroid စတီရြိဳက္ေဆး၊ (Prednisone 60-180 mg/day) ေပးျပီး၊ ေနာက္ ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ ေပးသြားရမယ္။
• Anticholinergics ေဆးကိုလဲတြဲေပးႏိုင္တယ္။ အရင္က Atropine ကိုသံုးတယ္။ ေနာက္ပိုင္း Ipratropium bromide ေဆးသံုးလာတယ္။ Ipratropium (500 mg = 2.5 ml) ေဆးကို Nebulizer ေဆးကို တမ်ိဳးထဲျဖစ္ျဖစ္၊ Albuterol နဲ႔ေရာျပီးျဖစ္ျဖစ္ ေပးႏိုင္တယ္။
• Antibiotics ပဋိဇီဝေဆး (Septrin, Doxycycline, Tetracycline, Cipro) ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးကို အသက္ရွဴလမ္း ပိုးဝင္ေနရင္ေပးရမယ္။
• ေအာက္စီဂ်င္၊

၂။ တျခားေဆးေတြလဲ သံုးပါေသးတယ္။ (Cromolyn and Nedocromil (Cromolyn, Nedocromil); Leukotriene Receptor Antagonists (Montelukast, Zafirlukast); 5-Lipoxygenase inhibitor (Zileuton); Methylxanthines (Theophylline); Immunomodulators (Omalizumab)

၃။ ေရတို-ပန္းနာသက္ေသာေဆးေတြလဲ ရွိတယ္။ (Inhaled Short-Acting Beta-adrrenergic agonists (Albuterol CFC, Albuterol HFA, Pirbuterol CFC, Levalbuterol HFA); Nebulizer solution (Albuterol, Levalbuterol, R-albuterol); Anticholinergics (Ipratropium, Ipratropium with albuterol); Corticosteroids (Prednisolone, Prednisone)

Dr. တင့္ေဆြ
၂၁-၅-ဝ၉
၈-၂-၂ဝ၁၁

ေသြးတိုး(သို႔)အသံတိတ္လူသတ္သမား

ေသြးတိုး(သို႔)အသံတိတ္လူသတ္သမား

ေသြးတိုးေရာဂါဟာ ေရာဂါလကၡဏာ ထူးျခားသိသာမႈသိပ္မရိွတဲ႔အတြက္ တိတ္တဆိတ္ သတ္ျဖတ္ေနတဲ႔ အသံတိတ္လူသတ္သမား (silent killer) တစ္ေယာက္လိုပါပဲ။ ေသြးတိုးေရာဂါဟာ heart attack၊ kidney failure (ေက်ာက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ႏို္င္ေတာ႔တာမ်ိဳး)ကို ျဖစ္ေစႏိုင္သလို မ်က္စိကြယ္ျခင္းနဲ႔ အသည္းေရာဂါနဲ႔ တျခား အသက္အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ႔ေရာဂါေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို သယ္ေဆာင္လာတဲ႔ လာျခင္းမေကာင္းေသာ ေရာဂါတစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါရဲ႕ အေျခခံ ေရာဂါလကၡဏာေတြကေတာ႔

၁။ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံျခင္း
၂။ ေခါင္းကုိက္ျခင္း
၃။ မအီမသာ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း
ေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ႔ လကၡဏာရပ္ေတြမွာေတာ႔
၁။ေအာ႔အန္ျခင္း
၂။အသက္ရွဴခက္ျခင္း
၃။အလြန္အမင္း အိပ္ငိုက္ျခင္း
၄။ဂနာမျငိမ္ျဖစ္ျခင္း
၅။ဆီးထဲမွာ ေသြးပါျခင္း
၆။ရင္ဘတ္ေအာင္႔ျခင္း
၇။အျမင္အာရံုခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္း
အစရိွတာေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါကို ေဆး၀ါးမပါဘဲ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ၁၀နည္း

ေသြးတိုးေရာဂါအတြက္ ေဆး၀ါးနဲ႔ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သလို ေဆး၀ါးမပါဘဲ ေသြးတိုးထိန္းႏိုင္တဲ႔နည္းလမ္းေလးေတြလည္းရိွပါတယ္။ မိမိတို႕ရဲ႕ေနထိူင္စားေသာက္မႈပံုစံ(lifestyle) ကို ျပင္ဆင္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ေဆးအမ်ားၾကီးေသာက္ရတဲ႔သူေတြဟာ ေဆးကို ေလွ်ာ႔ေသာက္လာႏိုင္မယ္။ ေဆးနည္းနည္းေသာက္ေနရသူေတြဟာ ေဆးေသာက္စရာမလိုေတာ႔ဘဲျဖစ္လာမယ္။ အထူးသျဖင္႔ ေဆး၀ါးေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေလွ်ာ႔ခ်လာႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္။
ေဆး၀ါးကုသမႈဟာ ေသြးတိုးထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕အတြက္ အေရးအပါဆံုး အခ်က္လို႕မယူဆထားသင္႔ပါဘူး။ မိမိရဲ႕ေနထိုင္စားေသာက္မႈ(lifestyle) ဟာလည္း ေသြးတိုးေရာဂါ ကုသေရးအတြက္ အင္မတန္အေရးပါပါတယ္။ တကယ္လို႕ သင္ဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကုို တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါ အတြက္ ေဆးကုသမႈလိုအပ္ခ်က္ကို နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္၊ အႏုစားအဆင္႔ေတြမွာဆိုရင္ ေဆးကုသမႈလံုး၀မလုိအပ္ေတာ႔ေအာင္ ေလွ်ာ႔ခ်ႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ရိွသင္႔ရိွထိုက္တဲ႔ lifestyle ၁၀ခုက ဒီလိုပါ။
၁။ ေပါင္ပိုေတြကိုေလွ်ာ႔ခ်ျပီး ၀မ္းဗိုက္အဆီစုပံုမႈေတြကို သတိျပဳပါ

လူက အေလးခ်ိန္မ်ားလာတာနဲ႔အမွ် ေသြးဖိအားတိုးလာေလ႔ရိွပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင္႔ ၁၀ ေပါင္ေလာက္ေလ်ာ႔သြားရံုနဲ႔ ေသြးဖိအားကို သိသိသာသာ ေလ်ာ႔ေစပါတယ္။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ေတာ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ နည္းသြားရင္ ေသြးဖိအားနည္းျပီး ေသြးဖိအား အတြက္ေဆးကုသမႈေတြကို ပိုျပီး ထိေရာက္သြားေစႏိုင္တယ္။
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလွ်ာ႔ခ်ရံုနဲ႔လည္းမျပီးေသးပါဘူး။ ခါးပတ္လည္မွာရိွတဲ႔ အဆီစုပံုမႈ၊ ၀မ္းဗိုက္အဆီစံုပံုမႈေတြကိုလည္း ဂရုတစိုက္ေစာင္႔ၾကည္႕ရပါတယ္။ ခါးနားမွာ အေလးခ်ိန္သိပ္မ်ားေနရင္ ေသြးတိုးဖို႕ အႏၲရာယ္ အေနအထားပါပဲ။ အထူသျဖင္႔ ခါးက အမ်ိဳးသားေတြမွာ လက္မ ၄၀ ထက္ပိုလာျပီဆိုရင္ သတိထားျပီးေလွ်ာ႔ခ်ဖို႕လိုေနပါျပီ။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆုိ ၃၅ လက္မထက္မပိုသင္႔ပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ အာရွက အမ်ိဳးသားေတြအတြက္ေတာ႔ ခါး ၃၆ ဆိုတာ အႏၲရာယ္ အမွတ္အသားပါပဲ။ အာရွသူေတြအတြက္ေတာ႔ ခါး ၃၂ ဟာ စိုးရိမ္ေရမွတ္ပါပဲ။
ဆရာ၀န္နဲ႔တုိင္ပင္ျပီး ဘယ္ႏွစ္လအတြင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ အေလးခ်ိန္ေလ်ာ႔ခ်မယ္ဆိုတာကို သတ္မွတ္သင္႔ပါတယ္။ သင္႔ဆရာ၀န္ဟာ သင္႔အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ႔အစာဘယ္လိုစားျပီး ဘယ္လို ေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ိဳးက သင္႔ေတာ္သလဲဆိုတာကို အၾကံေပးႏိုင္ပါတယ္။
အထူးသျဖင္႔ ညဥ္႕နက္မွ သေရစာစားတာမ်ိဳးနဲ႔ တခါတည္း အမ်ားၾကီးစားတာမ်ိဳးကိုေတာ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႕အၾကံျပဳပါတယ္။

၂။ ေလ႔က်င္႔ခန္းပံုမွန္လုပ္ပါ

ေလ႔က်င္႔ခန္းကို ပံုမွန္လုပ္ရပါမယ္။ အနည္းဆံုး တပါတ္မွာ သံုးေလးၾကိမ္၊ တစ္ၾကိမ္မွာ မိနစ္ ၃၀ ကေန ၁ နာရီေလာက္အထိ ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္သင္႔ပါတယ္။ ဒီလိုပံုမွန္ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္တာဟာ သင္႔ ေသြးဖိအားကို ၄ မီလီမီတာ မာက်ဴရီ ကေန ၉ မီလီမီတာ မာက်ဴရီ ၾကားက်ဆင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ သိ္ပ္ၾကာၾကာမေစာင္႔ရတဲ႔ အက်ိဳးေက်းဇူးပါပဲ။ တကယ္လို႔သင္ဟာ ပံုမွန္ အခ်ိန္ေပးျပီး ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္မယ္ဆိုရင္ ရက္သတၱပါတ္ အနည္းငယ္အတြင္းမွာပဲသိသိသာသာ အက်ိဳးရႏိုင္ပါတယ္။
ေသြးတိုးျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရိွသူေတြဟာ ေလ႔က်င္႔ခန္းပံုမွန္ လုပ္ျခင္းအားျဖင္႔ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ျခင္းကေန ကာကြယ္ႏိုင္ျပီး၊ ေသြးတိုးေရာဂါရိွသူေတြကလည္း ေလ႔က်င္႔ခန္းပံုမွန္လုပ္မယ္ရင္ ေသြးတိုးကို စိတ္ခ်ရတဲ႔ အေျခအေနတစ္ခုမွာထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။
ပံုမွန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္းေတြကိုပဲ ဆယ္မိနစ္ ဆက္တိုက္ေလွ်ာက္ ခဏနား၊ ဆယ္မိနစ္ဆက္ေလွ်ာက္နဲ႔ သက္သက္သာသာလုပ္သြားတာေတာင္မွ ေသြးတိုးေရာဂါအတြက္ ထိေရာက္တဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္းတစ္ခုျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
အထူးသျဖင္႔ စေန၊ တနဂၤေႏြလို နားရက္မွာလည္း မပ်က္မကြက္ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္ေပးပါ။ ေလ႔က်င္႔ခန္းကို ပံုမွန္ေလးလုပ္သြားတာက ပိုျပီးထိေရာက္ပါတယ္။ မိမိနဲ႔ကိုက္ညီတဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္းကိုပဲ ႏိုင္သေလာက္စလုပ္သြားဖို႕လိုပါတယ္။
၃။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တာေတြစားပါ

အခု တကမာၻလံုးမွာ အစိမ္းေရာင္ ေတြ မ်ားမ်ားစားလာၾကပါျပီ။ အသားကိုေလ်ာ႔စားျပီး ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကိုမ်ားမ်ားစားတာမ်ိဳးပါ။ အသီးအအႏွံေပါတဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ အသီးအႏွံကို မ်ားမ်ားစားေပးဖို႕လြယ္ကူပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါအတြက္ ထိေရာက္တဲ႔နည္းတစ္ခုပါပဲ။ အသီးအႏွံေတြကိုလည္း ျပဳျပင္ထားတဲ႔ အသီး အၾကီးၾကီးေတြစားတာက တျခားမလုိလားအပ္တဲ႔ေရာဂါေတြျဖစ္လာႏိုင္တဲ႔အတြက္ သဘာ၀က်တဲ႔ အသီးအႏွံ နဲ႔ ပိုးသတ္ေဆးသိပ္မသံုးထားတဲ႔ အရြက္ေတြကိုစားသံုးသင္႔ပါတယ္။

လမ္းညႊန္ထားတာကေတာ႔

• တေန႔တေန႔စားေသာက္တာေတြကို မွတ္စုေလးလုပ္ထားပါ။

• ပိုတက္စ္စီယမ္ေတြကို ပိုတုိးျပီးစားေပးပါ။ အေမရိကန္ေတြဟာ ဆိုဒီယမ္ပါတဲ႔ အစာေတြစားတာမ်ားၾကလို႕ ေသြးပိုတုုိးၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အသီးအနံေတြ အရြက္ေတြလို ပိုတက္္စ္စီယမ္မ်ားတဲ႔ အစားအစာေတြပိုစားေပးၾကပါတယ္။

• အသိဉာဏ္ရိွတဲ႔စားသံုးသူျဖစ္ပါ။ ေစ်းသြားမ၀ယ္ခင္ ၀ယ္သင္႔တာေတြမ၀ယ္မိဖို႕ စာရင္းနဲ႔ပဲသြားပါ။ စားသမွ်ေတြဟာ က်န္းမာဖို႕အတြက္စားပါ။ စားေကာင္းျပီး က်န္းမာေရးအတြက္ အက်ိဳးမရိွတာ၊ က်န္းမာေရးကိုပါထိခိုက္ႏိုင္တာေတြကို မစားမိေအာင္သတိထားပါ။

စားေသာက္ပံူစနစ္ဟာ တစ္သက္လံုးစားေသာက္သြားဖို႕ စနစ္တက်ျပင္ဆင္ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တာေတြကိုစားေသာက္ျဖစ္ေအာင္ သတိထားျပီးလုပ္သြားၾကရမွာပါ။ ဒါေပမယ္႔ ကိုယ္ၾကိဳက္တာေတြကို အားလံုးျဖတ္ပစ္လုိက္ဖို႕ေတာ႔မလိုပါဘူး။ က်န္းမာေရးကို မထိခို္က္ေစတဲ႔ အခ်ိဳးအဆနဲ႔နည္းနည္းစီ ျပင္သြားရပါမယ္။ အထူးသျဖင္႔ အခ်ိဳေတြ အဆီမ်ားတာေတြကို မစားမိေအာင္ သတိထားသင္႔ပါတယ္။ ဆီမသန္႕ႏိုင္တဲ႔အစာေတြကိုလည္း သတိထားျပီးေရွာင္ၾကဥ္ဖို႕လိုပါတယ္။

၄။ဆိုဒီယမ္ေလ်ာ႔စားပါ

စားတဲ႔အစားအေသာက္ေတြမွာ ဆိုဒီယမ္မပါတာ နည္းနည္းေလ်ာ႔စားလိုက္ရံုနဲ႔ ေသြးဖိအားကို ၂ မီလီမီတာမာက်ဴရီကေန ၈ မီလီမီတာမာက်ဴရီၾကား ေလ်ာ႔နည္းေစပါတယ္။ မ်ားမ်ားေလ်ာ႔စားရင္ပိုျပီးသိသိသာသာ ေသြးတိုးက်ပါတယ္။

• ဆိုဒီယမ္ စားေသာက္မႈကို တြက္ပါ။ အစားအေသာက္ ဒိုင္ယာရီေလးလုပ္ထားျပီး တေန႕မွာ ဆိုဒီယမ္ ဘယ္ေလာက္စားသလဲဆိုတာကို ခန္႕မွန္းတြက္ခ်က္ပါ။ က်န္းမာတဲ႔ လူငယ္ေတြဟာ တစ္ေန႕မွာ ဆိုဒီယမ္ ၁၅၀၀ မီလီဂရမ္ ကေန ၂၄၀၀ မီလီဂရမ္ အထိ လိုအပ္ပါတယ္။ အသက္ ငါးဆယ္အရြယ္ ေသြးတိုးေ၀ဒနာရွင္အတြက္ကေတာ႔ ၁၅၀၀ ေအာက္မွာပဲ အျမဲရိွသင္႔ပါတယ္။ တကယ္လို႕ အဲဒီထက္ပိုလာမယ္ဆိုရင္ ေသြးတိုးနဲ႔ဆက္စပ္ေရာဂါေတြကို ပိုျပီး အေျခအေနဆိုးသြားေစႏုိင္ပါတယ္။

• အစားအစာေတြရဲ႕တံဆိပ္ေတြကိုဖတ္ပါ။ အစားအစာေတြ၀ယ္တဲ႔အခါ ဆိုဒီယမ္ ဘယ္ေလာက္ပါတယ္ဆိုတာကို မ၀ယ္ခင္မွာေသခ်ာေရြးခ်ယ္ပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ဆိုဒီယမ္ ေလ်ာ႔ထားတာေတြကို ေရြးခ်ယ္၀ယ္ယူပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ႔ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္လိုမ်ိဳးမွာေတာင္ ဆိုဒီယမ္မ်ားေနလား သတိထားျပီးၾကည္႕ပါ။

• အသင္႔စားအစာေတြကို ေလ်ာ႔စားပါ။ အာလူးေၾကာ္၊ ေအးခဲထားတဲ႔ ညစာေတြ၊ အသားဗူးေတြ၊ အသင္႔စားေန႕လည္စာေတြ မွာ ဆိုဒီယမ္မ်ားတတ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကိုေလ်ာ႔စားဖို႕လိုပါတယ္။

• ဆားထပ္မထည္႕နဲ႔။ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္းဟာ ဆိုဒီယမ္ ၂၃၀၀ မီလီဂရမ္ပါပါတယ္။ ဆားအစားတျခား ဟင္းခတ္အေမႊးအၾကိဳင္ေတြ၊ မဆလာေတြသံုးပါ။ တကယ္လို႕ ဆားမ်ားမ်ားစားတာကို အက်င္႔ပါေနရင္ တျဖည္းျဖည္းေလ်ာ႔ခ်ပါ။

• ပိုျပီးလတ္ဆတ္တဲ႔အစာေတြကိုစားပါ။ အသီးအႏွံေတြနဲ႔ အသင္႔စားမဟုတ္တဲ႔ ပဲေတြ ကိုစားေပးပါ။ အဲဒီအစားေတြမွာ ဆုိဒီယမ္နည္းနည္းပဲပါပါတယ္။

• ေရကိုစစ္ေဆးပါ။ အိမ္မွာ သံုးစြဲေနတဲ႔ ေရမွာ ဆိုဒီယမ္ ဘယ္ေလာက္ပါလဲသိထားဖို႕လိုပါတယ္။ ေရမွာပါတဲ႔ ဆိုဒီယမ္ကိုလည္းထည္႕သြင္းတြက္ခ်က္မွသာ တေန႕မွာ ဆိုဒီယမ္ ဘယ္ေလာက္ သံုးစြဲေနတယ္ဆိုတာကို ပိုျပီးတိတိက်က်သိႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္။


၅။အရက္ေသာက္သံုးမႈကိုဆင္ျခင္ပါ

အရက္ဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အေကာင္းေရာ အဆိုးပါျဖစ္ေစပါတယ္။ အရက္အနည္းငယ္ေသာက္သံုးျခင္းဟာ ႏွလံုးခုန္ရပ္ျခင္း (heart attack) ျဖစ္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္သလို ေသြးဖိအားကို ၂.၅ မီလီလီတာ မာက်ဴရီကေန ၄ မီလီမီတာ မာက်ဴရီအထိ ေလ်ာ႔ခ်ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အရက္မ်ားမ်ားေသာက္တာကေတာ႔ ေသြးတိုးေရာဂါကို ပိုျပီးဆိုးရြားေစႏုိင္ပါတယ္။ အရက္မေသာက္ပဲမေနႏိုင္ရင္ေတာ႔ ေလ်ာ႔ေသာက္ပါ။ အလြန္အကြ်ံမေသာက္မိေအာင္သတိထားပါ။

၆။ေဆးရြက္ၾကီးထြက္ကုန္ေတြကိုေရွာင္ၾကဥ္ပါ

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းရဲ႕တျခားဆိုးက်ိဳးေတြကို ထည္႕မတြက္ရင္ေတာင္ ေဆးရြက္မွာပါတဲ႔ နီကိုတင္းဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျပီးေနာက္တစ္နာရီအထိ ေသြးဖိအားကို ၁၀ မီလီမီတာ မာက်ဴရီ တက္ေစပါတယ္။ တစ္ေနကုန္ေသာက္ေနမယ္ဆိုရင္ ေသြးဖိအားဟာ တစ္ေနကုန္ျမင္႔ေနပါလိမ္႔မယ္။ ဒါေၾကာင္႔ေဆးလိပ္ေသာက္တာကိုေရွာင္ၾကဥ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ေနတဲ႔သူေတြနားမွာ မေနျဖစ္ေအာင္လည္းသတိထားဖို႕လိုပါလိမ္႔မယ္။

၇။ကဖိန္းဓာတ္ကိုေလ်ာ႔ခ်ပါ။

ကဖိန္းဟာ ေသြးတိုးေရာဂါအတြက္ အျငင္းပြားဖြယ္အေနအထားမွာပဲရိွေနပါေသးတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေကာ္ဖီေသာက္လို႕ ကဖိန္းဓာတ္ျမင္႔လာတဲ႔အခါ ေသြးတိုးေပမယ္႔ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ႔ ပံုမွန္ပါပဲ ။ ဒါေၾကာင္႔ ေကာ္ဖီကို အလြန္အကြ်ံမေသာက္ဖို႕နဲ႔ သိပ္ျပင္းတဲ႔ေကာ္ဖီေတြကို ေရွာင္ဖို႕ပဲတို္က္တြန္းပါတယ္။ ေကာ္ဖီအမႈန္႔ေတြဟာ ျပဳျပင္ထားတဲ႔ေကာ္ဖီေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ အရသာလည္းပိုေကာင္းသလို က်န္းမာေရးနဲ႔လည္းပိုညီညြတ္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေ၀ဒနာရွင္ေတြ ေကာ္ဖီေသာက္တဲ႔အခါ ကဖိန္းဓာတ္ ၂၀၀ မီလီဂရမ္(ေကာ္ဖီႏွစ္ခြက္စာ) ထက္မပိုဖို႕ဂရုစိုက္ပါ။

၈။ စိတ္ဖိစီးမႈကိုေလ်ာ႔ခ်ပါ။

ကဖိန္းဓာတ္လိုပဲ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ ေသြးတိုးရဲ႕ဆက္ႏြယ္မႈဟာ အတိအက် အေထာက္အထားမျပႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိုးရိမ္ေသာကဟာ ေသြးဖိအားကိုခဏေတာ႔ ျမင္႔ေစတတ္ပါတယ္။
စိတ္ဖိစီးမႈကို မေလ်ာ႔ခ်ခင္ ဘယ္လိုေနရာမွာ ကုိယ္စိတ္ဖိစီးတတ္သလဲဆိုတာကို အတိအက်ေလ႔လာဖို႕လိုပါလိမ္႔မယ္။ အလုပ္မွာ စိတ္ဖိစီးတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာသိသာသလဲဆိုတာကိုေသခ်ာကိုမွတ္သားထားရပါမယ္။ စိတ္ကိုသက္သက္သာသာ အျမဲထားတတ္ေအာင္ ၾကိဳးစားရပါမယ္။ စိတ္ကို ျဖတ္လတ္ေစတဲ႔ အျပဳအမူမ်ိဳးနဲ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး(သို႕) အားကစားတမ်ိဳးမ်ိဳးကို ပံုမွန္လုပ္သင္႔ပါတယ္။ တရားနာျခင္း၊ တရားရႈမွတ္ျခင္း၊ ေယာဂက်င္႔စဥ္၊ ထိုက္ခ်ိ ၊ သီခ်င္းနားေထာင္ျခင္း ၊ ေရကူးျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း အစရိွတာေတြဟာလည္း စိတ္ဖိစီးမႈအတြက္ အေထာက္အကူေကာင္းေတြပါပဲ။
စိတ္ေအးခ်မ္းေအာင္ေနျပီး ေသာကျဖစ္တဲ႔အခါ အၾကံဉာဏ္ေပးတတ္တဲ႔ နားလည္စာနာတဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ တိုင္ပင္သင္႔ပါတယ္။ တစ္ေယာက္တည္းမေနဘဲ စိတ္တူကိုယ္တူ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြရိွမယ္ဆိုရင္ စိတ္ဖိစီးမႈဟာ သက္သာဖို႕ပိုမိုလြယ္ကူပါတယ္။

၉။က်န္းမာေရးေစာင္႔ေရွာက္မႈကို ပံုမွန္လုပ္ပါ။

ေသြးတိုးေရာဂါရိွသူေတြဟာ မၾကာမၾကာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေပးဖို႕လိုပါမယ္။ လစဥ္ ဆရာ၀န္နဲ႔ေဆြးေႏြးသင္႔ပါတယ္။ ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္လည္း ကိုယ္ခႏၶာကို သတိထားျပီး အေျပာင္းအလဲေတြဘာေတြျဖစ္လဲဆိုတာကို သိေအာင္ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ျပီး ေသြးတိုးေရာဂါကုသမႈကို ဂရုတစိုက္ေဆာင္ရြက္သင္႔ပါတယ္။ ေပါ႔ဆလို႕မရပါဘူး။ ေဆးကိုလည္းညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းပံုမွန္ ေသာက္သင္႔ပါတယ္။
၁၀။ ေဖးမကူညီမႈစနစ္တစ္ခုတည္ေထာင္ထားပါ။
မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြဟာ က်န္းမာေရးတိုးတက္လာရာမွာ အေထာက္အကူေကာင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ဟာ သင္႔ကို အားေပးႏိုင္တယ္။ ဆရာ၀န္ဆီပို႕ေပးႏိုင္တယ္။ ေလ႔က်င္႔ခန္းအတူလိုက္လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်ဖို႕အတြက္ တတ္ႏိုင္တဲ႔နည္းေတြနဲ႔ ၀ိုင္း၀န္းကူညီႏိုင္တယ္။
မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ အခ်ိန္ေပးျပီးစကားေျပာပါ။ ေသြးတိုးေရာဂါအေၾကာင္းကိုလည္း လက္ဆင္႔ကမ္းျပီးေျပာျပပါ။ သူတို႕ေတြလည္းနားလည္တဲ႔အခါ သူတို႕အတြက္လည္းအက်ိဳးရိွေစသလို ကိုယ္႔အတြက္လည္း အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါကုိ တြန္းလွန္ဖို႕လိုအပ္တဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို အတူတကြေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကိုလည္း အတူတကြ တြန္းလွန္ႏိုင္ပါတယ္။


လူအမ်ားစု ဟာ ေသြးတိုးေရာဂါကာကြယ္ေရးအတြက္ လုပ္သင္႔လုပ္ထုိက္တဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို မလုပ္ျဖစ္ၾကပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင္႔ပဲ ေသြးတိုးေရာဂါဆုိတဲ႔ အသံတိတ္လူသတ္သမားဟာ ၂၁ ရာစုရဲ႕ ေရာဂါေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆက္စပ္ပါ၀င္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ က်န္းမာေရးတဲ႔ညီညြတ္တဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံေလး ၁၀ ခုေလာက္ကို ဂရုတစိုက္လိုက္နာသြားရံုနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါကို ေအာင္ျမင္စြာခုခံတြန္းလွန္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။


Sunday, June 19, 2011

ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ေဒါက္တာအရွင္ေဆကိႏၵဦးေဆာင္မႈျဖင့္က်င္းပမည့္ေသြးလွဴဒါန္းပြဲ


ခပ္သိမ္းကုန္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔သည္ မိမိတို ့၏ စည္းစိမ္ဥစၥာကိုလည္းေကာင္း၊ မိမိတို ့၏ အေသြး၊ အသား၊ ေျခ၊ လက္အဂၤါ အသက္ အစရွိသည္တို႔ကိုလည္းေကာင္း လွဴဒါန္းၾကရာတြင္ လက္မရြံ႕ေနာက္မတြန္႔ပဲ စြန္႔လႊတ္ၾကသူခ်ည္းသာျဖစ္သည္။

စြန္႔လႊတ္လိုသူတို႔အတြက္ စြန္႔လွဴရန္ ပစြည္းမ်ား အမ်ားအျပားပင္။ စြန္႔လႊတ္ရန္အတြက္လည္း အင္မတန္လြယ္ကူၾကသူခ်ည္းပင္ျဖစ္သည္။

ထို ့ေႀကာင့္လည္း နိဗြာန္ဟူေသာၿငိမ္းေအးရာသည္ ထိုသူတို အဖို့လြယ္ကူစြာပင္ ရရွိၾကစျမဲပင္ျဖစ္ေခ်သည္။ မစြန္႔လႊတ္လိုသူမ်ားအဖို႔ စြန္႔လွဴရန္ ပစြည္းရွားပါးေနတတ္သည္။

ထို ့အျပင္လိုခ်င္စရာမ်ား ေလာကအလယ္မ်ားျပားေနျပန္သည္။အလိုေလာဘတို ့တနင့္တပိုးျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ စြန္႔လႊတ္ရန္ ခက္ခဲသူတို.အတြက္ နိဗြာန္ဟူေသာ ျငိမ္းေအးရာသည္လည္း ရရွိဖို႔ရန္ ထိုသူတို.အတြက္ ခက္ခဲေသာအရာတစ္ခုပင္ ျဖစ္ေခ်ေတာ့သည္။ ယခုအခါတြင္ ဆရာေတာ္ ဓမၼဒူတအရွင္ေဆကိႏၵ ဦးေဆာင္ေသာ ျမင့္ျမတ္ျဖဴစင္ ေသြးလွဴရွင္ အသင္းသည္ ရန္ကုန္ေဆးရုံႀကီး အမ်ဳိးသားေသြးစုဘဏ္တြင္ ၃၀. ၆ . ၂၀၁၁ ( ႀကာသပေတးေန႕ ) တြင္စုေပါင္းေသြးလွဴဒါန္းပြဲ က်င္းပ ျပဳလုပ္ၾကပါမည္ ။ ပါဝင္လွဴဒါန္းလုိသူ သဒၶါၾကည္လင္ ေစတနာရွင္အေပါင္းတို႔အေနျဖင့္ မိမိတို.စြမ္းအားရွိသမွ် ဒါနဥပပါရမီ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ၾကပါေစျခင္း အလို.ငွာ ရန္ကုန္ေဆးရုံႀကီးအမ်ိဳးသားေသြးစုဘဏ္တြင္ ၃၀. ၆ . ၂၀၁၁ ( ႀကာသပေတးေန႕ ) ၌ သြားေရာက္၍ လွဴဒါန္းႏိုင္ၾကပါေၾကာင္း သတင္းေကာင္းပါလိုက္ရပါသည္ခင္ဗ်ား။

သင့္ေသြးတစ္စက္ျဖင့္ကုသိုလ္ယူပါ...

Sunday, June 5, 2011

စကားေျပာေသာေသြး

ေသြးနဲ႔ကိုယ္ သားနဲ႔ ကိုယ္-ဆိုတဲ့ စကားအတိုင္း ကိုယ္ခႏၶာမွာ ေသြး-ဆိုတာ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတယ္ဆိုတာ သိၾကပါတယ္။ ေသြးနီဆဲလ္မွာပါ၀င္တဲ့ ပဋိလႈံ႔ျဒပ္ (Agglutinogens) ပါ၀င္မႈ ပံုစံေပၚမူတည္ျပီး ေသြးအုပ္စုႀကီး ေလးစု ခြဲျခားထာပါတယ္။ အမ်ားသိျပီးျဖစ္တဲ့ A. B. AB ႏွင့္ O ဆိုတဲ့ ေသြးအုပ္စုမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေသြးသြင္းကုသျခင္း၊ ေရာဂါရွာေဖြ စမ္းသပ္ျခင္း၊ ဖခင္မ်ိဳးရိုး ခြဲျခားျခင္း၊ မႈခင္းကိစၥေရးရာမ်ား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားမွာ ေသြး-ကို စစ္ေဆးျပီး မွန္ကန္တိက်တဲ့ အေျဖကို ထုတ္ေပးႏိုင္ျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိကိုယ္ခႏၶာတြင္းက ေသြးအုပ္စု၊ ေသြးအမ်ိဳးအစားကို သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ လူတေယာက္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စိတ္အေျခအေနကို ေသြးျဖင့္ ခိုင္းႏႈိင္းထင္ဟပ္ပံုေဖာ္ေျပာေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ဥပမာ-စည္းလံုးညီညြတ္လွ်င္ ေသြးစည္း-တယ္၊ မာနေထာင္လႊားလွ်င္ ေသြးႀကီး-တယ္၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ရင္ ေသြးစုပ္-တယ္၊ သတၱိနည္းလွ်င္ ေသြးေၾကာင္-တယ္၊ စသည္ျဖင့္ ေသြးကို ပမာျပဳ ခို္င္းႏႈိင္းညႊန္းဆိုၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူရဲ႔ စိတ္ေနစိတ္ထားကို ေပၚလြင္ေစတဲ့ ျပယုဂ္အျဖစ္ ေသြးကို ညၽႊန္းဆိုထားတာေၾကာင့္ စကားေျပာေသာ ေသြး-ရယ္လို႔ တင္စားၾကပါတယ္။

အမွန္တကယ္ပဲ ေသြး-ဟာ လူရဲ႔ စိတ္ေနစိတ္ထားကို လႊမ္းမိုးထင္ဟပ္ေနေၾကာင္း တရုတ္လူမႈ စိတ္ပညာရွင္ မ်ားက စမ္းသပ္ေလ့လာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတေယာက္ရဲ႔ ေသြးအမ်ိဳးအစား၊ ေသြးအုပ္စုကိုသိရင္ အဲဒီလူရဲ႔ စိတ္ေနစိတ္ထားကို အၾကမ္းဖ်င္း ေယဘုယ်သေဘာ ခန္႔မွန္းလို႔ရျပီျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးအုပ္စုႀကီး ေလးစု ခြဲျခားထားတဲ့အတြက္ စိတ္ေနစိတ္ထား စမ္းစစ္ခန္႔မွန္းျခင္းကို နည္းေလးမ်ိဳး ခြဲျခားၾကည့္ၾကပါစို႔။

၁။ A-ေသြး အမ်ိဳးအစား စိတ္ေနစိတ္ထား
A-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ တည္ျငိမ္တယ္။ သိမ္ေမြ႔ႏူးညံ႔ၾကတယ္။ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ လုပ္တတ္တယ္။ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္။ ေသေသသပ္သပ္ လုပ္တတ္တယ္။ လုပ္ထားတဲ့အလုပ္ကို ျပန္ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၾကတယ္။ လုံ႔လ၀ီရိယရွိတယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားလြယ္တယ္။ ရိုက်ိဳးႏွိမ့္ခ်တတ္တယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ အျပည့္အ၀ရွိတယ္။ စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံျခင္းျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတတ္ၾကတယ္။

သူတို႔ဟာ ခံစားခ်က္ ၾကြယ္၀ၾကတယ္။ လူတေယာက္ရဲ႔ စိတ္၀င္စားမႈကို လြယ္လင့္တကူ ရရွိတတ္ၾကတယ္။ ေတြးေခၚစဥ္းစားခန္းေတြ အမ်ားႀကီး ထုတ္ထားေပမယ့္ လက္ေတြ႔ရည္မွန္းခ်က္ကိုေတာ့ ေဖာ့ထားတတ္ၾက တယ္။ စိတ္လိုက္မာန္ပါလုပ္ေလ့ရွိတယ္။ အလုပ္လုပ္ရာမွာ ျပတ္ျပတ္သားသား မရွိၾကဘူး။ အပင္ပန္း မခံႏိုင္ဘူး။ ဆူညံပူညံေတြကို မႀကိဳက္ဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မရွိဘဲ မ်ိဳသိပ္တတ္တယ္။ အရွက္အေၾကာက္လည္း ႀကီးတတ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထီးက်န္ ဆန္ေလ့ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

A-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆရာ၊ သူနာျပဳ၊ မန္ေနဂ်ာ၊ အတြင္းေရးမွဴး၊ ဗိသုကာ ပညာရွင္၊ အႏုပညာရွင္ စသည့္ အလုပ္အကို္င္ေတြမွာေတြ႔ရေလ့ရွိတယ္။ ၃-၆-ဂဏန္းနံပါတ္ေတြဟာ A-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြကို ကံေကာင္းေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။


၂။ B-ေသြး အမ်ိဳးအစား စိတ္ေနစိတ္ထား
B-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ ပင္ကိုဗီဇကတည္းက လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ႏွစ္ျခိဳက္ၾကတယ္။ သြက္သြက္လက္လက္၊ ဖ်တ္ဖ်တ္လတ္လတ္ ရွိၾကတယ္။ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေနရတာႀကိဳက္တယ္။ ဉာဏ္ေကာင္းတယ္။ စိတ္အားထက္သန္တယ္။ ပကာသန မမက္ေမာၾကဘူး။ အျပဳေတြး အေကာင္းျမင္၀ါဒီသမားေတြ ျဖစ္တယ္။ စာနာညႇာတာစိတ္လည္း ရွိၾကတယ္။ ရင္းႏွီးေဖာ္ေရႊတတ္လို႔လည္း ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ေကာင္းၾကတယ္။ အာရံုခံစားလြယ္တတ္တယ္။ စည္းကားတဲ့ေနရာေဒသေတြကို သြားလာလည္ပတ္ရတာ ၀ါသနာပါၾကတယ္။

သူတို႔ဟာ စကားမ်ားမ်ားေျပာတတ္ၾကတယ္။ လူတြင္က်ယ္၊ လူတတ္ႀကီး လုပ္ေလ့ရွိတယ္။ အသံုးအစြဲလည္း ၾကမ္းၾကတယ္။ အၾကြားအ၀ါလည္း သန္ၾကတယ္။ အျငင္းအခံုနဲ႔ ေျပာတတ္တယ္။ အလုပ္တခုကို ျပီးေျမာက္တဲ့အထိ ဆက္လုပ္လိုစိတ္ နည္းပါးတတ္တယ္။ စိတ္ပ်က္လြယ္တယ္။ အျမဲတမ္း စိတ္ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္ခြနဲ႔ ဒိြဟျဖစ္ေနေလ့ရွိတယ္။ တခါတရံ ကေလးဆန္တတ္တယ္။ စိတ္ဓာတ္မခို္င္မာဘူး။သတၱိေကာင္းေပမယ္လို႔ ေပါတီးေပါ့ဆေနတတ္ၾကတယ္။

B-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အႏုပညာရွင္၊ ဒီဇိုင္းဖန္တီးရွင္၊ စီမံကိန္းေရးဆြဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္သူ၊ သံတမန္ေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ရုပ္ရွင္-ဗီဒီယို သရုပ္ေဆာင္ စသည့္ အလုပ္အကို္င္ေတြမွာ ေတြ႔ရေလ ့ရွိတယ္။ ၃-၇ ဂဏန္းေတြဟာ B-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြကို ကံေကာင္းေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။


၃။ AB-ေသြး အမ်ိဳးအစား စိတ္ေနစိတ္ထား
AB-ေသြး အမ်ိဳးအစားပိုင္ရွင္ေတြမွာရွိတဲ့ ထူးျခားခ်က္ တခုကေတာ့ သိရခက္ခဲနက္နဲတဲ့ ဆ႒မအာရံု (Sixth Sense) ေခၚ မသိစိတ္ရဲ႔ ထူးျခားခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သေဘာေပါက္နားလည္လြယ္ၾကတယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ ျပည့္၀တယ္။ အရာရာကို ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္စြမ္း ရွိၾကတယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို အထူးအေရးေပးၾကတယ္။ ပ်ဴငွာလႈိက္လွဲမႈ ရွိတယ္။ ေဖာ္ေရႊယဥ္ေက်းမႈ ရွိတယ္။

သူတို႔ဟာ ေဒါသထြက္လြယ္ေလ့ရွိတယ္။ စိတ္ဆတ္တယ္။ စိတ္အေျပာင္းအလဲ ျမန္တတ္တယ္။ မေက်နပ္ခ်က္ေတြကို ေတးမွတ္ စုထားေလ့ရွိတယ္။ တခါတရံ ကေလးဆန္တတ္ၾကတယ္။ အာရံုေထြျပားလြန္းတတ္တယ္။ ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္္တတ္တယ္။ ဘယ္အရာမဆို အေလးအနက္ထားျပီး စဥ္းစား ေတြးေခၚတတ္ၾကတယ္။ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကၾကီးတယ္။

AB-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၊ ဗိသုကာပညာရွင္၊ စက္မႈလက္မႈ အတတ္ပညာရွင္၊ ဖန္တီးထုတ္လုပ္သူ၊ အစီအစဥ္ ေဖာ္ေဆာင္သူ စသည့္ အလုပ္အကိုင္ေတြမွာ လုပ္ကိုင္ ၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ၄င္းတို႔ဟာ အေရာင္ရင့္မ်ားကို လိုက္ဖက္ညီစြာ ေရြးခ်ယ္သံုးစြဲသင့္ေၾကာင္း၊ ၃-၀ ဂဏန္းမ်ားမွာ ကံေကာင္းေစေသာ နံပါတ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။


၄။ O-ေသြး အမ်ိဳးအစား စိတ္ေနစိတ္ထား
O-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ စိတ္ခြန္အားျပည့္သူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဉာဏ္ပညာေကာင္းၾကတယ္။ စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္ ထက္သန္တယ္။ ရည္မွန္ခ်က္ ျမင့္ျမင့္မားမား ထားတတ္တယ္။ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈအျပည့္အ၀နဲ႔ တည္ေဆာက္တတ္ၾကတယ္။ ေခါင္းေအးေအးထားျပီး စဥ္းစားေတြးေခၚ တတ္ၾကတယ္။ အရာရာကို မွ်မွ်တတ ျမင္တယ္။ လက္ေတြ႔ဆန္တယ္။ ဇြဲေကာင္းတယ္။ ျဖစ္ခ်င္တာ၊ လိုခ်င္တာကို ျဖစ္ေအာင္၊ ရေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ပိုင္ဆင္သူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

သူတို႔ဟာ ေခါင္းမာသူေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွာ အားနည္းတတ္ျပီး တကိုယ္ေရ ၀ါဒီသမားေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ တခါတရံ ဘက္လိုက္မႈေတြ-တဖက္ေစာင္းနင္း လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္တတ္ၾကတယ္။
O-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ စာေရးဆရာ၊ စာနယ္ဇင္းသမား၊ သတင္းေထာက္၊ အႏုပညာရွင္၊ ေတးသံရွင္၊ အားကစားသမား၊ ေရွ႔ေန စသည့္ အလုပ္အကိုင္ေတြ ေတြ႔ရေလ့ရွိတယ္။ ၂-၅-၀-ဂဏန္းမ်ားဟာ O-ေသြး ပိုင္ရွင္ေတြကို ကံေကာင္းေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

လူတေယာက္ရဲ႔ စိတ္ကိုသိလွ်င္ ဒီလူကို ဘယ္လိုေပါင္းသင္းဆက္ဆံရမလဲ ဆိုတာ မခက္ခဲေတာ့ပါဘူး။ စိတ္ခ်င္းေပါင္းသင္းမလား၊ ေသြးအုပ္စုကို ၾကည့္ျပီး အေျဖညႇိလို႔ ရပါျပီ။ ဒါဟာ နကၡတ္၊ ေဗဒင္၊ လကၡဏာ စတဲ့ ပညာေတြနဲ႔ လံုး၀မတူတဲ့ ထူးျခားဆန္းသစ္ေသာ သိပၸံနည္းက် "စိတ္ေလ့လာခြဲျခမ္းမႈပညာ"-တရပ္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။

သိန္းထိုက္
(လိုက္ဖ္စတိုင္လ္ ၂၀၀၁-ခု ဇန္န၀ါရီလ)

ေနာင္တဆယ္ပါး

ငယ္ခါကလွ်င္၊
မသင္ပညာ၊
ဥစၥာမစု၊
သူ႔ကိုခ်စ္ဖ်က္၊
သူ႔သက္သတ္စား၊
သူ႔မယား၌၊ ျပစ္မွားတံုဘိ၊
ပစၥည္းရွိလ်က္၊ စိုးစိမလွဴ၊
ေမြးျမဴမိဘ၊ မျပဳရႏွင့္၊
ဆံုးမ မနာ၊
ပညာရွိထံ၊ နည္းခံမမွတ္၊
အျမတ္မက်င့္၊
ဤဆယ္ဆင့္ကား၊
ႀကီးရင့္ဇရာ၊ အိုေသာခါလွ်င္၊
ပူဆာေနာင္တ၊ ရတတ္စြတည့္။

(မဃေဒ၀လကၤာသစ္ ပိုဒ္ ၃၂၁-တတိယပိုင္း၊ ပုေတၱာ၀ါဒခန္း)

ႀကီးရင့္ဇရာ၊ အိုေသာခါတြင္၊ ပူဆာေနာင္တ၊ ရတတ္စြ-လို႔ ဆိုတဲ့အတိုင္း အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္လို႔ အုိမင္းျပီ ဆိုတဲ့အခါမွာ ေနာင္တ ရတတ္တဲ့တရား၊ ငါငယ္ငယ္တုန္းက မလုပ္ခဲ့မိတာ မွားေလစြလို႔ ပူပန္ရတတ္တဲ့ တရား ၁၀-မ်ိဳး ရွိပါတယ္။

၁။ ငယ္စဥ္ကာလ စာေပမသင္ခဲ့မိရင္လည္း ႀကီးလာေတာ့ မသင္ခဲ့ရေကာင္းလားလို႔ ေနာင္တ ရတတ္ပါတယ္။

၂။ ရွာႏိုင္ေဖြႏိုင္တုန္း အရြယ္ေကာင္းတုန္းက ဥစၥာမရွာခဲ့မိရင္ အိုႀကီးအိုမ ဇရာဒုဗၺလ ျဖစ္ျပီဆိုေတာ့မွ စားစရာမရွိ၊ ၀တ္စရာ မရွိနဲ႔ ေနာင္တတဖန္ ပူပန္ရတတ္ပါတယ္။

၃။ လူႏွစ္ေယာက္ ခ်စ္ေန၊ ခင္ေန၊ အဆင္ေျပေနၾကတာကို သူတို႔အခ်စ္ပ်က္ေအာင္ ကိုယ္က လုပ္ခဲ့မိရင္လည္း ေနာင္တတဖန္ ပူပန္ရတတ္ပါတယ္။

၄။ သူမ်ားအသက္ကို သတ္မိျပန္ရင္လည္း ပူပန္ရတတ္ပါတယ္။

၅။ သူ႔သားမယား ျပစ္မွားမိတဲ့လူလည္း စိတ္ဆင္းရဲရတာပါပဲ။

၆။ လွဴႏိုင္ တန္းႏိုင္တုန္းမွာ မလွဴမိ၊ မတန္းမိခဲ့ရင္လည္း ေနာင္မွာ ေနာင္တ ရတတ္တာပါပဲ။

၇။ ဒါကေတာ့ ဒီေနရာမွာ အေရးအႀကီးဆံုးပါ။
ေမြးျမဴ မိဘ၊ မျပဳရ-တဲ့။
ေၾသာ္-ငါ့အေဖ၊ ငါ့အေမ သက္ရွိထင္ရွားရွိတုန္းေလး ဘာမွမေကၽြးလိုက္ႏိုင္ပါလား၊ မျပဳစုလိုက္ရပါလားလို႔ အေမအေဖ မရွိေတာ့ျပီဆိုေတာ့မွ ေနာင္တရတတ္ပါတယ္။
ဒီေနာင္တကေတာ့ ႀကီးရင့္ဇရာ၊ အိုေသာခါ-အထိ မေစာင့္ပါဘူး။ အေမ အေဖ မရွိတာနဲ႔ တျပိဳင္နက္ တခါတည္း ရတဲ့ေနာင္တမ်ိဳးပါ။

၈။ လူႀကီးသူမေတြ ေျပာဆိုဆံုးမတာ နားမေထာင္မိခဲ့ရင္လည္း ဒုကၡေရာက္ျပီဆိုတာနဲ႔ တျပိဳင္နက္ ေနာင္တရတာပါပဲ။

၉။ ကိုယ္သိခ်င္တာရွိရင္ ပညာရွိေတြကို ေမးရပါတယ္။ ေမးရ၊ ျမန္းရ၊ မွတ္သားရပါတယ္။ မေမးရင္၊ မမွတ္သားရင္၊ မနာခံရင္ အေၾကာင္းအရာေတြကို မသိႏိုင္ပါဘူး။ မသိနားမလည္တဲ့အတြက္ မရွိတာထက္ မသိတာခက္ျပီဆိုေတာ့မွ ေၾသာ္-ငါ မေမးမိေလျခင္း-လို႔ ေနာင္တရတတ္တာပါ။

၁၀။ အျမတ္မက်င့္-တဲ့။
လူ႔ဘ၀ေရာက္လာတဲ့အခိုက္ ကိုုယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ေတြကို စာရင္းခ်ဳပ္လိုက္ေတာ့ ေကာင္းတာရယ္၊ ဆိုးတာရယ္၊ ယုတ္တာရယ္၊ ျမတ္တာရယ္လို႔ ႏွစ္မ်ိဳးပဲရွိၾကပါတယ္။
ေကာင္းတာ ျမတ္တာ မလုပ္မိပါဘဲႏွင့္ ဆိုးတာ ယုတ္တာေတြကိုပဲ လုပ္ေနမိရင္လည္း ေနာင္မွာ ေနာင္တ ရျပန္တာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ေနာင္တတရား ဆယ္ပါးထဲမွာ ပါတဲ့ ေမြးျမဴမိဘ၊ မျပဳရ-ဆိုတဲ့အတိုင္း မိဘေတြကို ျပဳစုလုပ္ေကၽြး ေမြးျမဴမႈ၊ မျပဳလိုက္ရရင္ ေနာင္တ မရၾကရေအာင္
မိဘကို မေသခင္မွာ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးပါ- ေသမွ ငိုမေနပါနဲ႔ေတာ့၊ ေနာင္တ မရၾကပါနဲ႔ေတာ့လို႔ မင္းကြန္းတိပိဋက ဆရာေတာ္ႀကီး ၾသ၀ါဒအတိုင္း သတိေပးလိုက္ရပါတယ္။

သင့္ကိုသင္ ေမးဖို႔ ေမးခြန္း ၁၀၀

သူတပါးကို ကိုယ္က ေဝဖန္အကဲျဖတ္ရသည္မွာ လြယ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေဝဖန္စိစ္ရသည့္အခါ ညႇာတာခြင့္လြတ္တတ္ျခင္း၊ ဘက္လိုက္တတ္ျခင္း၊ အထင္ႀကီးတတ္ျခင္း၊ လက္တြန္႔တတ္ျခင္း၊ စသည္တို႔ေၾကာင့္ မွန္ကန္ျပတ္သားျခင္း မရွိတတ္ေပ။ ထိုသို႔ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ျပဳျပင္ ရာတြင္လည္း မထိေရာက္၊ အမွန္မေရာက္ဘဲ ရွိတတ္ေပသည္။

သို႔ရာတြင္ သူတပါးကို ေဝဖန္သည့္အခါ အျပစ္ကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္ရတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိကိုယ္ကို အကဲျဖတ္ရာတြင္ အမွတ္ေပးစနစ္ကို အသံုးျပဳရန္ လိုသည္။ ယခုအခါ အလွမယ္ေရြးပြဲ၊ လက္ေဝွ႔ ျပိဳင္ပြဲ၊ လူေရြးပြဲ၊ စာေပျပိဳင္ပြဲ စသည္တို႔တြင္ အကဲျဖတ္မ်ားထား၍ ထိုအကဲျဖတ္မ်ားက ေကာင္းျခင္း၊ စိတ္ေက်နပ္မႈရျခင္းတို႔ကို သီးျခားအမွတ္ေပး၍ ဆႏၵျပဳၾကရေပသည္။ အမွတ္ေပးရန္ စံမ်ားကိုလည္း ဦးစြာ ညႇိႏႈိင္းေရးဆြဲ၍ ထိုစံအတိုင္း အကဲျဖတ္ အမွတ္ေပးေလ့ ရွိၾကသည္။

ထိုနည္းတူ မိမိကိုယ္ကို မိမိ စိစစ္အမွတ္ေပးရန္အတြက္ စံမ်ား သို႔မဟုတ္-ေကာင္းျခင္းလကၡဏာမ်ားကို သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္၍ ထိုအခ်က္မ်ားေပၚတြင္ အမွတ္ေပးၾကည့္လွ်င္ ပို၍တိက်စြာ သိရွိအကဲျဖတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ အမွန္အကန္ အမွတ္ေပးရန္ကား လိုမည္ျဖစ္ေပသည္။
မိမိကုယ္ကိုယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ စိစစ္သံုးသပ္ရန္ အခ်က္မ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း သတ္မွတ္ၾကည့္ျပီး အမွတ္ေပးၾကပါစို႔။ သင့္ကိုယ္သင္ အမွတ္ေပး၇န္ပင္ ျဖစ္သည္။ အကဲျဖတ္ရန္ စံမ်ားမ်ာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ေပသည္။
၁။ သင္သည္ နံနက္ေစာေစာ ထတတ္သူေလာ
၂။ ေန႔စဥ္ သင့္အလုပ္ကို အစီအစဥ္ဆြဲ၍ လုပ္ကိုင္ပါသေလာ
၃။ အလုပ္ကို တျခားအရာမ်ားထက္ ဦးစားေပးပါသေလာ
၄။ အလုပ္လုပ္ရမည္ဆိုလွ်င္ ခ်က္ခ်င္း စိတ္တက္ၾကြမႈ ရွိပါသေလာ
၅။ အလုပ္ကို ဆိုင္းတြ၍မရ၊ မလႊဲမေရွာင္သာမွ လုပ္တတ္ပါသေလာ
၆။ အလုပ္မွန္က ေငြရသည့္အလုပ္ကိုသာ လုပ္လိုပါသေလာ
၇။ သင့္မွာ ဇြဲလုံ႔လ ရွိပါသေလာ
၈။ မိမိလုပ္ရမည့္အလုပ္ကို စိတ္ပါဝင္စားေအာင္ ႀကိဳးစားစိတ္သြင္းပါသေလာ
၉။ သင့္မွာ မေကာင္းတတ္၍ လုပ္ရေသာအလုပ္မ်ိဳး ရွိပါသေလာ
၁၀။ သင္လုပ္မည့္အလုပ္အတြက္ အက်ိဳးအျပစ္ကို ႀကိဳတင္တြက္ဆမိပါသေလာ
၁၁။ သင္ အခ်ိန္ကို အေလးထားပါသေလာ
၁၂။ ဘာမွမလုပ္လိုက္ရဘဲ ကုန္ဆံုးသြားေသာအခ်ိန္မ်ိဳး ရွိပါသေလာ
၁၃။ သင္ တေန႔၊ တလ ကုန္တုိုင္း ဘာလုပ္ခဲ့သည္၊ ဘာျဖစ္လာသည္ကို စိစစ္ဖူးပါသေလာ
၁၄။ သင္ ေစးႏွဲျခင္းႏွင့္ ေခၽြတာျခင္းကို ခြဲျခားနားလည္ပါသေလာ
၁၅။ သင္ ေခၽြတာမိသည့္အတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိပါသေလာ
၁၆။ သင္ မသံုးစြဲသင့္ေသာ ေနရာတြင္ မသံုးဘဲ ေနႏိုင္ပါသေလာ
၁၇။ သင္ ပို္က္ဆံတျပားမွ မကုန္က်ေသာေန႔ ရွိဖူးပါသေလာ
၁၈။ သင္၏အိမ္ေထာင္အတြက္ ရသံုးေငြစာရင္း ထားရွိပါသေလာ
၁၉။ သင္ ဝယ္ယူထားသည့္ ပစၥည္းကို သံုးမရသည္အထိ အသံုးျပဳပါသေလာ
၂၀။ အရာရာကိုျမင္လွ်င္ လိုခ်င္တပ္မက္မႈ ရွိပါသေလာ
၂၁။ သင္၏အလိုကို ေဖ်ာက္ဖ်က္၊ ခ်ဳပ္တီး၍ရခဲ့ေသာ အေတြ႔အၾကံဳ ရွိပါသေလာ
၂၂။ သင့္မွာ မိတ္ေဆြေကာင္းဟု သတ္မွတ္ႏိုင္သူ ရွိပါသေလာ
၂၃။ သင့္မိတ္ေဆြကို အမွတ္တရ ကူညီဖူးပါသေလာ
၂၄။ သင္ တျခားသူကို အကူအညီမေတာင္းဘဲ ေနဖူးပါသေလာ
၂၅။ သင့္မွာ ကိုယ္ခ်င္းစာမႈ၊ စာနာမႈ ရွိပါသေလာ
၂၆။ သင္္ သူတပါးကို အျပစ္တင္ဖူးပါသေလာ
၂၇။ သင့္ကိုသင္ေရာ အျပစ္တင္မိပါသေလာ
၂၈။ သင့္စိတ္ထဲက ေနာင္တရမိပါသေလာ
၂၉။ သင့္ကိုသင္ ငါမွာသြားျပီဟု သတိရဖူးပါသေလာ
၃၀။ သင့္မွာ ေရာင္ရဲမႈ ရွိပါသေလာ
၃၁။ သင္ သည္းခံတတ္သူျဖစ္ပါသေလာ
၃၂။ သင္ ရုတ္တရက္ ေဒါသထြက္တတ္ပါသေလာ
၃၃။ သူတပါး ဝတ္စားေနသည္ကို မနာလို ျဖစ္မိပါသေလာ
၃၄။ သင္ ရန္ျငိဳးထားေသာသူ ရွိပါသေလာ
၃၅။ သင္ သူတပါးကို သကၤာမကင္း ျဖစ္မိပါသေလာ
၃၆။ သင္ ယံုမွတ္မႈေၾကာင့္ အက်ိဳးယုတ္ခဲ့ဖူးပါသေလာ
၃၇။ သင္ မယံုၾကည္မီ စဥ္းစားေဝဖန္ခဲ့ဖူးပါသေလာ
၃၈။ သင့္ကို လူတိုင္း ယံုၾကည္ၾကမည္ဟု မွတ္ထင္ပါသေလာ
၃၉။ အရာရာတြင္ သင္မွန္သည္ဟု မ်က္စိမွိတ္ ယံုၾကည္ပါသေလာ
၄၀။ သူတပါး အျပစ္ေထာက္ျပလွ်င္ စိတ္ဆိုးတတ္ပါသေလာ
၄၁။ သင္ ခ်ီးမြမ္းခံခ်င္ပါသေလာ
၄၂။ သင္ အေျမႇာက္ႀကိဳက္ပါသေလာ
၄၃။ သင္ စိတ္တိုတတ္ပါသေလာ
၄၄။ သူတပါး အကူအညီမေပးလွ်င္ စိတ္နာၾကည္းတတ္ပါသေလာ
၄၅။ သင္ စိတ္ဓာတ္က်ဖူးပါသေလာ
၄၆။ လူတိုင္းကို သင့္အလိုက် ျဖစ္ေစပါသေလာ
၄၇။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာအရာ၊ မျဖစ္ႏိုင္ေသာအရာကို သိနားလည္ပါသေလာ
၄၈။ သင့္ကို ဘယ္ေနရာတြင္ အျပစ္တင္ၾကသည္ကို သိပါသေလာ
၄၉။ သင္ ရက္ခ်ိန္းကတိ တည္ပါသေလာ
၅၀။ သင္ ေၾကြးထူဖူးပါသေလာ
၅၁။ သင္ကိုယ္တိုင္ မတတ္ႏိုင္သည့္အခါမွ အကူအညီေတာင္းပါသေလာ
၅၂။ သူတပါးထံမွ အလကားရဖို႔ကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္မိပါသေလာ
၅၃။ သင့္မွာ မဟုတ္မခံစိတ္ ရွိပါသေလာ
၅၄။ သင္ သူတပါးကို မ်က္စိမွိတ္၍ အျပစ္တင္တတ္ပါသေလာ
၅၅။ သင္ စိတ္ကူးထုတ္ဖူးပါသေလာ
၅၆။ သင္ သူတပါးကို ေဝဖန္တတ္ပါသေလာ
၅၇။ သင္ သူတပါးကို အၾကံေပးရန္ ဝါသနာပါသေလာ
၅၈။ သင့္ဝါသနာလုပ္ငန္းမွ ဝင္ေငြရရွိဖူးပါသေလာ
၅၉။ သင္ သူမ်ားတကာထက္ ထူးခၽြန္လိုစိတ္ ရွိပါသေလာ
၆၀။ သင့္မွာ သူတပါးထက္သာသည့္ အရည္အေသြးရွိသည္ဟု ထင္ျမင္ပါသေလာ
၆၁။ သင္ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သင့္တင့္ပါသေလာ
၆၂။ သင္ သူတပါးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီဖူးပါသေလာ
၆၃။ သင့္ကို ေက်းဇူးမတင္၍ စိတ္ကြက္ဖူးပါသေလာ
၆၄။ သင့္က်န္းမာေရးကို သင္ ဂရုစိုက္ပါသေလာ
၆၅။ သင့္အစားအစာတြင္ အာဟာရဓာတ္ ပါ-မပါ စိစစ္ၾကည့္ဖူးပါသေလာ
၆၆။ သင္ နာမက်န္းျဖစ္လွ်င္ ေဆးဖိုးႏွေျမာတတ္ပါသေလာ
၆၇။ သင္ က်န္းမာေရးေလ့က်င့္ခန္း တခုခု ျပဳလုပ္ဖူးပါသေလာ
၆၈။ သင္ မတည့္ေသာအစာကို ငန္းငန္းတက္ မက္ေမာပါသေလာ
၆၉။ သင္ ေဆးလိပ္၊ အရက္ ေသာက္ပါသေလာ
၇၀။ သင္၏ဝင္ေငြကို အလဟႆ ျဖဳန္းတီးဖူးပါသေလာ
၇၁။ သင္ မလုပ္ရရင္ မေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ စြဲေနသည့္ ဆႏၵ တခုခုရွိပါသေလာ
၇၂။ သင္ စာဖတ္ဝါသနာပါသေလာ
၇၃။ သင္ စာအုပ္ေကာင္းကို ခြျမင္တတ္ေသာအက်င့္ ရွိပါသေလာ
၇၄။ သင့္မိသားစုကို ဒုကၡေပးဖူးပါသေလာ
၇၅။ သင္ လူေတာ္လူေကာင္းအျဖစ္ ဂုဏ္ယူလိုပါသေလာ
၇၆။ သင္ ဘာသာတခုခုကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ကိုးကြယ္ပါသေလာ
၇၇။ သင္ ယံုၾကည္မႈမရွိဘဲ လုပ္ကိုင္ေနဖူးပါသေလာ
၇၈။ သင္၏စာရိတၱကို တန္ဖိုးထားပါသေလာ
၇၉။ သင္ လူမသိေသာျပစ္မႈ တခုခု က်ဴးလြန္ဖူးပါသေလာ
၈၀။ သင္ အမွားကို ဝန္ခံရန္ ဝန္ေလးပါသေလာ
၈၁။ သင္ မသိပါဟု အမွန္ကို ေျပာရဲပါသေလာ
၈၂။ သင္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ရန္ ဝန္ေလးပါသေလာ
၈၃။ သူတပါး စိတ္မခ်မ္းသာေအာင္ သင္လုပ္ဖူးပါသေလာ
၈၄။ သင္ သူတပါးကို ေကာင္းရာေကာင္းေၾကာင္း တိုက္တြန္းခဲ့ဖူးပါသေလာ
၈၅။ သင့္မွာ စြဲပိုက္လိုက္နာေသာ ေဆာင္ပုဒ္ရွိပါသေလာ
၈၆။ သင္ ေကာင္းမႈတြင္ ဝါသနာပါသေလာ
၈၇။ သင္ သူတပါးကို မေကာင္းၾကံခဲ့ဖူးပါသေလာ
၈၈။ သင္ စံနမူနာယူေသာ ပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ ရွိပါသေလာ
၈၉။ သင္ မိုက္မွား၍ ဆံုးမသည္ကို လိုလိုခ်င္ခ်င္ လက္ခံတတ္ပါသေလာ
၉၀။ သင့္ကိုယ္သင္ အျပစ္ရွာၾကံ တင္ဖူးပါသေလာ
၉၁။ သင္ ဗဟုသုတ ရွာေဖြဆည္းပူးပါသေလာ
၉၂။ သင္ သူတပါးကို ဆရာတင္ရသည္ကို ဂုဏ္ငယ္သည္ဟု မွတ္ယူပါသေလာ
၉၃။ သင္ မဆင္မျခင္ အားတနာတတ္ပါသေလာ
၉၄။ သင္ ဆတ္ဆတ္ထိမခံ စိတ္တိုတတ္ပါသေလာ
၉၅။ ဘဝပန္းတိုင္ ဦးတည္ခ်က္ ရွိ္ပါသေလာ
၉၆။ သင္ ေန႔တိုင္း အက်ိဳးအျမတ္ တခုခုရေအာင္ ၾကံေဆာင္ပါသေလာ
၉၇။ သင္ မဆင္ျခင္ဘဲ သူတပါးကို အတုယူတတ္ပါသေလာ
၉၈။ သင္ ျဖီးျဖန္းည“လိမ္ညာတတ္ပါသေလာဒ
၉၉။ သင္ သတိေမ့ေလ်ာ့တတ္ပါသေလာ
၁၀၀။ သင့္ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ျပီးျပီေလာ

ေမးစရာေမးခြန္းမ်ားကား မ်ားျပားလွေပသည္။ ဤေမးခြန္းမ်ားကို ပရိသတ္အလယ္တြင္ ေျဖႏိုင္သည္လည္း ရွိမည္၊ မည္သူမွ် မၾကားေအာင္ ကိုယ့္စိတ္ထဲက ကိုယ္တေယာက္တည္းသာသိေအာင္ ေျဖလိုသည္မ်ာလည္း ရွိမည္။ အမွန္ကို မေျဖဆိုရဲသည္လည္း ရွိမည္။ အမွန္ကို မေျဖဆိုရဲသည္လည္း ရွိမည္။ သင့္ကုိယ္သင္ စစ္တမ္းထုတ္ျခင္းျဖစ္၍ ရဲရဲရင့္ရင့္ ေျဖဆိုသင့္ေပသည္။

တခ်ိဳ႔ေမးခြန္းကို ဟုတ္ကဲ့-ဟူ၍၄င္း၊ တခ်ိဳ႔ေမးခြန္းကို ဟင့္အင္ဒ-ဟူ၍၄င္း၊ ေျဖဆိုရေပလိမ့္မည္။ မည္သည့္အေျဖသည္ လိုလားဖြယ္ျဖစ္သည္ကိုလည္း သင္သိရွိထားရေပမည္။ လိုလားဖြယ္၊ အက်ိဳးရွိဖြယ္ကို သင္ခြဲျခားႏိုင္ေပမည္။ ဤေမးခြန္းမ်ားကို ဟုတ္တိုင္းမွန္ရာ ေျဖၾကည့္ျပီးေသာအခါ ေအာ္---ငါ့မွာ ဘာေတြ ခၽြတ္ယြင္းေနပါကလား၊ ဘယ္ေနရာမွာ ျပည့္စံုျပီး၊ ဘယ္ေနရာမွာ ခ်ိဳ႔တဲ့ေနပါကလား၊ ငါ ဘယ္ေလာက္ျပဳျပင္ ျဖည့္ဆည္းဖို႔ လိုေနပါေသးသလဲ-ဟု ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း သိျမင္လာမည္ ျဖစ္ေပသည္။

မလိုအပ္ေသာ ျပစ္ခ်က္မ်ားရွိေနမည္ဆိုလွ်င္ ေရွာင္ရွားရန္ ႀကိဳးစားရေပလိမ့္မည္။ ငါ လူေကာင္းလား၊ လူညံ႔လား၊ လူယုတ္မာလား၊ သူေတာ္ေကာင္းလား၊ ဆိုသည္ကို အမႈမဲ့ အမွတ္မဲ့ေန၍ မသိႏိုင္ေပ။ ေသေသခ်ာခ်ာ ေမးခြန္းထုတ္၍ အမွန္ကို ႀကိဳးစားအေျဖထုတ္ၾကည့္မွ ရုပ္လံုးေပၚ သိျမင္လာေပမည္။ ငါ ဘာေတြေတာ္သည္၊ ဘာေတြ ေရွာ္သည္၊ ဘာေတြ ေကာင္းသည္၊ ဘာေတြ ဆိုးသည္-တို႔ကို ကြဲကြဲျပားျပား သိရေပမည္။ သာမန္အားျဖင့္ စဥ္းစားလွ်င္ ငါ ေကာင္းသားပဲ၊ ငါ အဆိုးႀကီး မဟုတ္ပါဘူး-ဟု ထင္မွတ္မိမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

အလြန္က်န္းမာေနသည္ဟု ထင္ရေသာလူတေယာက္ကို ေဆးစစ္ၾကည့္ေသာအခါတြင္ ဆီးတြင္ ယူရစ္အက္ဆစ္မ်ားေနသည္၊ ေသြးခုန္ႏႈန္း ျမင့္ေနသည္၊ ႏွလ့ုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေနသည္၊ အရိုးျခင္ဆီဓာတ္ ခန္းေျခာက္ေနသည္၊ မ်က္စိ မႈန္ဝါးေနသည္၊ နားအၾကားအာရံု နည္းေနသည္၊ အသည္းတြင္ အဆီဖံုးေနသည္၊ နံရိုးတေခ်ာင္း အက္ေနသည္ စသည္ျဖင့္ အျပစ္အနာအဆာမ်ားကို တန္းစီေတြ႔ျမင္ရေတာ့ သည္။ အိပ္ရာထဲ လဲေနေလာက္ေအာင္ ထူးထူးေထြေထြ ခံစားမႈေဝဒနာ မေပၚေသးေသာ္လည္း ေပါ့ေပါ့ဆဆ မျပဳျပင္ မကုသဘဲ ေနခဲ့ေသာ္ မရႈမလွခံစားရမည့္ အလားအလာရွိေနျပီဟု ဆိုရေတာ့မည္ ျဖစ္ေပသည္။

လူတရာလွ်င္ ၉၉-ေယာက္က ကၽြန္ေတာ္ လူေတာ္၊ လူေကာင္း၊-ဟု မိမိကိုယ္ကို မိမိ သိနားလည္ မွတ္ယူေနမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္တမ္းထုတ္ၾကည့္လွ်င္ သူလိုငါလို အျပစ္အနာအဆာကေလးမွ်မက မခ်ိဳ႔တဲ့သင့္ေသာ အခ်က္မ်ား ခ်ိဳ႔တဲ့ျပီး၊ မျဖစ္ပြားသင့္ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္ကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအခါမွ ကၽြန္ေတာ္ ေျခာက္ပစ္ကင္း သဲလဲစင္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး-ဟူ၍ မွတ္ခ်က္ခ်မိေပမည္။

ဥပမာ-လုံ႔လဝီရိယ မရွိျခင္း၊ မိမိကုိယ္ကိုမိမိ ထင္တလံုးႏွင့္ ေက်နပ္ေနျခင္း၊ ဘယ္အခါမွ် ေနာင္တ မရတတ္ျခင္း၊ စသည့္ ခ်ိဳ႔တဲ့ခ်က္မ်ားက လူတလံုး သူတလံုး ျဖစ္ထြန္းေရးကို အျမစ္မွ လွန္ခ်ိဳးပစ္မည့္ အျပစ္မ်ားျဖစ္၍ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် လူေကာင္းျဖစ္မလာႏိုင္ေပ။ ျပစ္မႈတရာရွိေနမွ အျပစ္ရွိသူ မဟုတ္ေပ၊ အားလံုးေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို ခၽြင္းခၽြက္မရွိ မလိုလားအပ္သည့္ အေျဖမ်ိဳးခ်ည္း ေပးေနမည္ဆိုပါက လူ႔ေလာကတြင္ပင္ အသက္ရွင္ ေနထိုက္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။

အမ်ားအားျဖင့္ လူမ်ားသည္ အလံုးစံု အဆိုးခ်ည္း ျဖစ္မည္မဟုတ္ေပ၊ အေမးရွိမွ အေျဖရီသည္ျဖစ္၍ ေျဖၾကည့္မွလည္း အေျဖကို သိရလိမ့္မည္ ျဖစ္ေပသည္။

ငါ့ကိုယ္ငါ ဟုတ္လွျပီ ထင္ေနတာ၊ စိစစ္ၾကည့္ေတာ့မွ မဟုတ္ေသးတာကို ေတြ႔လာရတယ္-ဟူ၍ စဥ္းစားမိႏိုင္ေပသည္။ ရာႏႈန္းျပည့္ လူေတာ္လူေကာင္း မျဖစ္ခဲ့သည့္အတြက္ စိတ္ပ်က္စရာ မလိုေပ။ ယခု စိစစ္ၾကည့္၍ ျပဳျပင္သင့္သည္ကို ျပဳျပင္ရမည္ျဖစ္သည္။ မေန႔က ငါ လူညံ႔ျဖစ္ခဲ့ျပီ၊ နက္ျဖန္တြင္ လူေတာ္ျဖစ္ရမည္-ဟူေသာ စိတ္မ်ိဳးထား၍ ျပဳျပင္ျဖည့္ဆည္းရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

လွသမိန္
( Lifestyle 1999-July)
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...